Updated King James Version
Ариун Библи - Mongolian Bible
Chapter 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50
38:1 And it came to pass at that time, that Judah went down from his brethren, and turned in to a certain Adullamite, whose name was Hirah.
1 Тэр үед Иуда ах дүү нараасаа салж, Адулламын Хира гэдэг хүн уруу хүрч очив.
38:2 And Judah saw there a daughter of a certain Canaanite, whose name was Shuah; and he took her, and went in unto her.
2 Иуда тэнд канаан хүн Шуа гэдэг хүний охиныг олж хараад, түүнийг авч хамт хонов.
38:3 And she conceived, and bare a son; and he called his name Er.
3 Тэрээр жирэмсэлж хүү төрүүлэхэд, Иуда түүнд Ер гэдэг нэр өгчээ.
38:4 And she conceived again, and bare a son; and she called his name Onan.
4 Тэр бас дахин жирэмсэлж, хүү төрүүлжээ. Түүнд Онан гэдэг нэр өгөв.
38:5 And she yet again conceived, and bare a son; and called his name Shelah: and he was at Chezib, when she bare him.
5 Тэр бас дахин хүү төрүүлж, хүүдээ Шела гэдэг нэр өгчээ. Шелаг төрөхөд Иуда Хезибт байлаа.
38:6 And Judah took a wife for Er his firstborn, whose name was Tamar.
6 Иуда ууган хүү Ертээ эхнэр авч өгөв. Түүний нэрийг Тамар гэдэг байв.
38:7 And Er, Judah's firstborn, was wicked in the sight of the LORD; and the LORD slew him.
7 Иудагийн ууган хүү Ер нь ЭЗЭНий мэлмийд бузар харагдсан учир ЭЗЭН түүнийг алжээ.
38:8 And Judah said unto Onan, Go in unto your brother's wife, and marry her, and raise up seed to your brother.
8 Иуда Онанд хандаж -Чи ахынхаа эхнэр дээр орж, нөхрийнх нь дүүгийн хувьд үүргээ биелүүлж, ахынхаа төлөө үе залгамжлах үр хүүхэдтэй болгож өг гэв.
38:9 And Onan knew that the seed should not be his; and it came to pass, when he went in unto his brother's wife, that he spilled it on the ground, lest that he should give seed to his brother.
9 Онан тэр үр нь өөрийнх нь болж чадахгүй гэдгийг мэдээд, ахынхаа эхнэртэй унтах үедээ ахдаа хүү заяалгахгүйн тулд үрээ газарт асгав.
38:10 And the thing which he did displeased the LORD: wherefore he slew him also.
10 Түүний хийсэн энэ үйл ЭЗЭНий мэлмийд бузар харагдсан учир Тэр түүний амийг бас авав.
38:11 Then said Judah to Tamar his daughter in law, Remain a widow at your father's house, till Shelah my son be grown: for he said, Lest possibly he die also, as his brethren did. And Tamar went and dwelt in her father's house.
11 Иуда өөрийн бэр Тамарт хандаж -Чи миний хүү Шелаг насанд хүртэл эцгийнхээ гэрт бэлэвсэн эмийн ёсоор суу гэжээ. Учир нь тэрээр Шела бас ах нарынхаа нэгэн адил үхэх вий хэмээн боджээ. Тэгээд Тамар эцгийнхээ гэрт очиж суув.
38:12 And in process of time the daughter of Shuah Judah's wife died; and Judah was comforted, and went up unto his sheepshearers to Timnath, he and his friend Hirah the Adullamite.
12 Түүнээс нэлээд хойно Иудагийн эхнэр Шуагийн охин үхжээ. Иуда сэтгэлээ тайтгарсны дараа өөрийн найз адуллам хүн Хиратай хамт Тимна өөд явж, хонь хяргагчид дээрээ очив.
38:13 And it was told Tamar, saying, Behold your father in law goes up to Timnath to shear his sheep.
13 Тамар "Танай хадам эцэг Тимна уруу хонио хяргахаар гарчээ" гэдгийг сонсоод,
38:14 And she put her widow's garments off from her, and covered her with a vail, and wrapped herself, and sat in an open place, which is by the way to Timnath; for she saw that Shelah was grown, and she was not given unto him to wife.
14 тэрээр бэлэвсрэлийн хувцсаа тайлж, нөмрөгөөр биеэ ороож, нүүрээ бүтээгээд, Тимна орох замд байдаг Енаимын хаалган дээр суув. Учир нь тэрээр Шела насанд хүрснийг үзсэн боловч, өөрийг нь түүний эхнэр болгон өгсөнгүйнх болой.
38:15 When Judah saw her, he thought her to be an harlot; because she had covered her face.
15 Нүүрээ бүтээсэн байсан учир Иуда түүнийг хараад янхан гэж боджээ.
38:16 And he turned unto her by the way, and said, Go to, I pray you, let me come in unto you; (for he knew not that she was his daughter in law.) And she said, What will you give me, that you may come in unto me?
16 Тэрээр замын хажууд түүн уруу очоод, түүнийг өөрийнхөө бэр гэж таниагүй учир -Намайг өөр дээрээ оруул гэжээ. Тэрээр -Та над юу өгч, над дээр орох юм бэ? гэж асуусанд
38:17 And he said, I will send you a kid from the flock. And she said, Will you give me a pledge, till you send it?
17 тэрээр -Би сүргээсээ нэг ишиг өгнө гэсэнд тэрээр -Та түүнийгээ надад өгөхөөсөө өмнө надад барьцаа өгөх үү? гэжээ.
38:18 And he said, What pledge shall I give you? And she said, Your signet, and your bracelets, and your staff that is in yours hand. And he gave it her, and came in unto her, and she conceived by him.
18 Иуда -Би чамд ямар барьцаа өгөх вэ? гэсэнд тэрээр -Өөрийнхөө тамга, түүний оосор болон гартаа байгаа таягаа өг хэмээжээ. Иуда тэдгээрийг түүнд өгөөд, түүнтэй унтсанд Тамар Иудагаас жирэмсэлжээ.
38:19 And she arose, and went away, and laid by her vail from her, and put on the garments of her widowhood.
19 Тэрээр босож яваад, нөмрөгөө тайлж тавиад, бэлэвсрэлийн хувцсаа дахин өмсөв.
38:20 And Judah sent the kid by the hand of his friend the Adullamite, to receive his pledge from the woman's hand: but he found her not.
20 Иуда тэр эмэгтэйн гараас барьцаагаа авахаар өөрийн найз адуллам хүнээр нэгэн ишиг илгээсэн боловч тэр бүсгүйг олж чадсангүй.
38:21 Then he asked the men of that place, saying, Where is the harlot, that was openly by the way side? And they said, There was no harlot in this place.
21 Тэгээд тэрээр тэндхийн хүнээс -Замын хажууд Енаимд байсан янхан хаа байна вэ? хэмээн асуусанд тэд -Энд янхан байгаагүй гэжээ.
38:22 And he returned to Judah, and said, I cannot find her; and also the men of the place said, that there was no harlot in this place.
22 Тэгээд тэрээр Иуда дээр хүрч ирээд -Би тэр бүсгүйг олж чадсангүй. Бас тэндхийн хүмүүс тэнд янхан байдаггүй гэж байна гэсэнд
38:23 And Judah said, Let her take it to her, lest we be shamed: behold, I sent this kid, and you have not found her.
23 Иуда -Бид ичгүүр болж магадгүй тул тэр бүсгүй тэдгээр зүйлийг авбал аваг. Би түүнд ишиг явуулсан боловч та түүнийг олж чадсангүй гэв.
38:24 And it came to pass about three months after, that it was told Judah, saying, Tamar your daughter in law has played the harlot; and also, behold, she is with child by whoredom. And Judah said, Bring her forth, and let her be burnt.
24 Гурван сар орчмын дараа нэгэн хүн Иудад -Танай бэр Тамар завхайрч, түүнээсээ болж жирэмсэн болсон байна гэжээ. Иуда -Түүнийг гаргаж ирээд шатаа! гэв.
38:25 When she was brought forth, she sent to her father in law, saying, By the man, whose these are, am I with child: and she said, Discern, I pray you, whose are these, the signet, and bracelets, and staff.
25 Тэр эмэгтэй баригдан гарах үедээ хадам эцэгтээ хэл явуулж, "Би эдгээр зүйлийн эзнээс болж жирэмсэн болсон" гээд, цааш нь "Харж болгооно уу? Энэ тамга, түүний оосор хийгээд таяг хэнийх вэ?" гэжээ.
38:26 And Judah acknowledged them, and said, She has been more righteous than I; because that I gave her not to Shelah my son. And he had sexual contact with her again no more.
26 Иуда тэдгээр зүйлийг таниад, -Би түүнд өөрийн хүү Шелаг өгөөгүй тул тэр надаас илүү зөв юм байна гэж хэлээд, түүнтэй дахин ойртсонгүй.
38:27 And it came to pass in the time of her travail, that, behold, twins were in her womb.
27 Түүнийг төрөх болоход хэвлийд нь хоёр ихэр байжээ.
38:28 And it came to pass, when she travailed, that the one put out his hand: and the midwife took and bound upon his hand a scarlet thread, saying, This came out first.
28 Түүнийг төрөх үед нэгийнх нь гар гарч ирэхэд, эх баригч нь улаан утас аваад, гарт нь уяж, -Энэ нь эхэлж гарлаа гэв.
38:29 And it came to pass, as he drew back his hand, that, behold, his brother came out: and she said, How have you broken forth? this breach be upon you: therefore his name was called Pharez.
29 Гэтэл нөгөө хүүхэд гараа буцаан татахад, дүү нь гарч иржээ. Эх баригч -Чи яагаад тас дайраад гарч ирэв гэж хэлээд, түүнд Перез гэдэг нэр өгөв.
38:30 And afterward came out his brother, that had the scarlet thread upon his hand: and his name was called Zarah.
30 Дараа нь гартаа улаан утас уясан ах нь гарч ирсэнд түүнд Зера гэдэг нэр өгөв.
39:1 And Joseph was brought down to Egypt; and Potiphar, an officer of Pharaoh, captain of the guard, an Egyptian, bought him of the hands of the Ishmeelites, which had brought him down thither.
1 Иосеф Египет уруу хүргэгдэв. Тэнд түүнийг авчирсан ишмаелчуудын гараас Фараоны түшмэл, ордны харуулын захирагч Потифар гэдэг нэгэн египет хүн түүнийг худалдан авчээ.
39:2 And the LORD was with Joseph, and he was a prosperous man; and he was in the house of his master the Egyptian.
2 ЭЗЭН Иосефтой хамт байсан учир түүний бүх ажил үйлс бүтэмжтэй болж, тэр өөрийн эзэн Египет хүний гэрт сууж байлаа.
39:3 And his master saw that the LORD was with him, and that the LORD made all that he did to prosper in his hand.
3 Түүний эзэн нь ЭЗЭН түүнтэй хамт байгааг харж, мөн ЭЗЭН түүний хийсэн бүхнийг бүтэмжтэй болгож байгааг үзэв.
39:4 And Joseph found grace in his sight, and he served him: and he made him overseer over his house, and all that he had he put into his hand.
4 Иосеф эзнийхээ хайр ерөөлийг хүртэж, түүнд зарагдсанд тэрээр Иосефыг гэрийнхээ даамал болгон, бүх эд хөрөнгөө түүнд даатгажээ.
39:5 And it came to pass from the time that he had made him overseer in his house, and over all that he had, that the LORD blessed the Egyptian's house for Joseph's sake; and the blessing of the LORD was upon all that he had in the house, and in the field.
5 Тэрээр Иосефоор эд хөрөнгөө харгалзуулсанаас хойш ЭЗЭН Иосефын улмаас тэр египет хүний орон гэрийг ерөөж, ЭЗЭНий ерөөл нь түүний гэр болон тариалангийн талбайд байсан бүх эд юмсад хүртжээ.
39:6 And he left all that he had in Joseph's hand; and he knew not ought he had, save the bread which he did eat. And Joseph was a goodly person, and well favoured.
6 Тэрээр Иосефын гарт бүх эд хөрөнгөө даатгаад, өөрийн идэх хоолноос бусад зүйлийг мэдэхээ больжээ. Иосеф чийрэг сайхан биетэй, үзэсгэлэнтэй сайхан эр байлаа.
39:7 And it came to pass after these things, that his master's wife cast her eyes upon Joseph; and she said, Lie with me.
7 Түүнээс хойш эзнийх нь эхнэр Иосефыг харцаараа өдөж, -Надтай унтаач хэмээн гуйв.
39:8 But he refused, and said unto his master's wife, Behold, my master knows not what is with me in the house, and he has committed all that he has to my hand;
8 Харин Иосеф татгалзаж, эзнийхээ эхнэрт -Миний эзэн гэрийн доторх бүх эд хөрөнгийг мэддэггүй, бүгдийг нь надад даатгасан учир
39:9 There is none greater in this house than I; neither has he kept back any thing from me but you, because you are his wife: how then can I do this great wickedness, and sin against God?
9 энэ гэрт надаас илүү их хүн байхгүй. Эзэн танаас бусад юуг ч надад хориглоогүй учир нь та бол түүний эхнэр. Би яаж ийм их муухай хэрэг үйлдэж, Бурхандаа нүгэл үйлдэх билээ? гэв.
39:10 And it came to pass, as she spoke to Joseph day by day, that he hearkened not unto her, to lie by her, or to be with her.
10 Тэр эмэгтэй өдөр бүр Иосефыг гуйсаар байсан боловч Иосеф үгийг нь сонссонгүй, түүнтэй унтсан ч үгүй, түүнтэй хамт байсан ч үгүй.
39:11 And it came to pass about this time, that Joseph went into the house to do his business; and there was none of the men of the house there within.
11 Нэгэн өдөр Иосефыг ажлаа хийхээр гэрт нь ороход, гэрийнхнээс нэг ч хүн тэнд байсангүй.
39:12 And she caught him by his garment, saying, Lie with me: and he left his garment in her hand, and fled, and got him out.
12 Тэр эмэгтэй түүний хувцаснаас чангааж, -Надтай унтаач гэсэнд Иосеф түүний гарт хувцсаа орхиод, гадагш зугтан гарав.
39:13 And it came to pass, when she saw that he had left his garment in her hand, and was fled forth,
13 Иосеф түүний гарт хувцсаа хаяад зугтан гарахыг хараад,
39:14 That she called unto the men of her house, and spoke unto them, saying, See, he has brought in an Hebrew unto us to mock us; he came in unto me to lie with me, and I cried with a loud voice:
14 тэр эмэгтэй гэрийнхнээ дуудан, тэдэнд хандаж -Хараач, эзэн маань бидэнд еврей хүн авчирч, түүгээр биднийг доромжлууллаа. Тэр намайг хүчирхийлэх гэж над уруу орж ирлээ. Тэгээд би чангаар хашхирсан.
39:15 And it came to pass, when he heard that I lifted up my voice and cried, that he left his garment with me, and fled, and got him out.
15 Тэр миний чанга дуугаар хашхирахыг сонсоод, хувцсаа надад орхиод гадагш зугтан гарлаа гэв.
39:16 And she laid up his garment by her, until his lord came home.
16 Тэрээр эзнийгээ гэртээ иртэл нь нөгөө хувцсыг дэргэдээ тавьж байв.
39:17 And she spoke unto him according to these words, saying, The Hebrew servant, which you have brought unto us, came in unto me to mock me:
17 Тэгээд тэр түүнд мөн л нөгөө үгээ хэлж -Таны бидэнд авчирсан еврей зарц намайг доромжлохоор над уруу орж ирлээ.
39:18 And it came to pass, as I lifted up my voice and cried, that he left his garment with me, and fled out.
18 Намайг чанга дуугаар хашхирахад тэрээр хувцсаа надад орхиод, гадагш зугтан гарсан гэв.
39:19 And it came to pass, when his master heard the words of his wife, which she spoke unto him, saying, After this manner did your servant to me; that his wrath was kindled.
19 Эзэн нь "Таны зарц намайг ингэлээ" гэж өөрт нь хэлсэн эхнэрийнхээ үгийг сонсоод, уур нь шатжээ.
39:20 And Joseph's master took him, and put him into the prison, a place where the king's prisoners were bound: and he was there in the prison.
20 Иосефын эзэн түүнийг барьж, шоронд хорив. Тэр шорон нь хааны ялтнуудыг хорьдог шорон байжээ. Иосеф шоронд хоригдож байсан ч
39:21 But the LORD was with Joseph, and showed him mercy, and gave him favour in the sight of the keeper of the prison.
21 ЭЗЭН Иосефтой хамт байж, түүнд хайр энэрлийг үзүүлж, шоронгийн харгалзагчийн ерөөлийг ч хүртээжээ.
39:22 And the keeper of the prison committed to Joseph's hand all the prisoners that were in the prison; and whatsoever they did there, he was the doer of it.
22 Шоронгийн харгалзагч нь шоронд байсан бүх хоригдлыг Иосефын гарт даатгав. Тэнд хийгдэх ажил болгонд Иосеф хариуцлагатай байв.
39:23 The keeper of the prison looked not to any thing that was under his hand; because the LORD was with him, and that which he did, the LORD made it to prosper.
23 Шоронгийн харгалзагч нь Иосефт даатгасан бүхнээ хянадаггүй байлаа. Учир нь ЭЗЭН Иосефтой хамт байж, түүний хийсэн бүхнийг бүтэмжтэй болгожээ.
40:1 And it came to pass after these things, that the butler of the king of Egypt and his baker had offended their lord the king of Egypt.
1 Түүнээс хойно Египетийн хааны сөнч, талхчин хоёр өөрсдийн эзэн Египетийн хаанд нүгэл үйлджээ.
40:2 And Pharaoh was angry against two of his officers, against the chief of the butlers, and against the chief of the bakers.
2 Фараон өөрийнхөө хоёр албат ахлах сөнч, ахлах талхчин хоёрт уурлаж,
40:3 And he put them in ward in the house of the captain of the guard, into the prison, the place where Joseph was bound.
3 тэднийг ордны харуулын ахлагчийн байшин доторх Иосефын хоригдож байсан шоронд хийв.
40:4 And the captain of the guard charged Joseph with them, and he served them: and they continued a season in ward.
4 Ордны харуулын ахлагч Иосефыг тэдэнтэй хамт байлгасанд Иосеф тэдэнд үйлчилжээ. Тэд тэр шоронд олон хоног суув.
40:5 And they dreamed a dream both of them, each man his dream in one night, each man according to the interpretation of his dream, the butler and the baker of the king of Egypt, which were bound in the prison.
5 Шоронд хоригдож байсан Египетийн хааны сөнч, талхчин хоёр нэгэн шөнө хоёулаа зүүдэлсэн бөгөөд тэр хоёрын зүүдний совин нь өөр өөр байлаа.
40:6 And Joseph came in unto them in the morning, and looked upon them, and, behold, they were sad.
6 Иосефыг өглөөгүүр тэдэн дээр орж ирээд харахад тэд их гунигтай болсон байв.
40:7 And he asked Pharaoh's officers that were with him in the ward of his lord's house, saying, Wherefore look all of you so sadly to day?
7 Иосеф эзнийхээ байшингийн дотор өөртэй нь хамт хоригдож байгаа Фараоны хоёр албатад хандан -Өнөөдөр та хоёр яагаад их гунигтай харагдана вэ? гэж асуусанд
40:8 And they said unto him, We have dreamed a dream, and there is no interpreter of it. And Joseph said unto them, Do not interpretations belong to God? tell me them, I pray you.
8 тэд -Бид хоёулаа зүүд зүүдэллээ, харин түүнийг тайлах хүн алга гэсэнд Иосеф тэдэнд -Тайлал нь Бурханд байгаа биш үү? Надад хэлнэ үү? гэв.
40:9 And the chief butler told his dream to Joseph, and said to him, In my dream, behold, a vine was before me;
9 Тэгээд ахлах сөнч нь өөрийнхөө зүүдийг Иосефт ярьсан нь -Намайг зүүдэндээ харахад миний өмнө усан үзмийн мод байх ба
40:10 And in the vine were three branches: and it was as though it budded, and her blossoms shot forth; and the clusters thereof brought forth ripe grapes:
10 тэр усан үзмийн мод гурван мөчиртэй байх бөгөөд тэр нь соёолж дэлгэрээд, усан үзэм боловсорчээ.
40:11 And Pharaoh's cup was in my hand: and I took the grapes, and pressed them into Pharaoh's cup, and I gave the cup into Pharaoh's hand.
11 Миний гар дээр Фараоны аяга байх ба би усан үзмийг авч, Фараоны аяганд шүүсийг нь шахаж хийгээд, тэр аягаа Фараоны гарт өгч байлаа гэв.
40:12 And Joseph said unto him, This is the interpretation of it: The three branches are three days:
12 Иосеф түүнд -Түүний тайлал нь гэвэл, гурван мөчир нь гурван өдөр юм.
40:13 Yet within three days shall Pharaoh lift up yours head, and restore you unto your place: and you shall deliver Pharaoh's cup into his hand, after the former manner when you were his butler.
13 Фараон гурван өдрийн дотор таны толгойг өндийлгөж, хуучин ажилд чинь дахин оруулна. Тэгээд та урьд түүний сөнч байх үедээ хийдэг байсан шигээ Фараоны аягыг дахин гарт нь бариулж өгөх болно.
40:14 But think on me when it shall be well with you, and show kindness, I pray you, unto me, and make mention of me unto Pharaoh, and bring me out of this house:
14 Бүх юм чинь сайн болбол, намайг дурсан санаарай. Надад энэрэл хайр үзүүлж, Фараонд миний тухай хэлж, энэ байшингаас намайг гаргаж өгнө үү?
40:15 For indeed I was stolen away out of the land of the Hebrews: and here also have I done nothing that they should put me into the dungeon.
15 Үнэнээ хэлэхэд, би бол еврейчүүдийн нутгаас хүчээр хүргэгдэж ирсэн хүн. Би энд шоронд орох ямар ч хэрэг хийгээгүй гэжээ.
40:16 When the chief baker saw that the interpretation was good, he said unto Joseph, I also was in my dream, and, behold, I had three white baskets on my head:
16 Түүнийг сайнаар тайлсанд ахлах талхчин хараад, Иосефт хандан -Би бас зүүдэндээ үзсэн нь миний толгой дээр цагаан талхтай гурван сагс байв.
40:17 And in the uppermost basket there was of all manner of baked food for Pharaoh; and the birds did eat them out of the basket upon my head.
17 Дээд талын сагсанд нь Фараонд зориулж жигнэсэн янз бүрийн хоол хүнс байлаа. Гэтэл шувууд миний толгой дээрх сагснаас түүнийг авч идэж байлаа гэсэнд
40:18 And Joseph answered and said, This is the interpretation thereof: The three baskets are three days:
18 Иосеф -Түүний тайлал нь гэвэл, гурван сагс нь гурван өдөр юм.
40:19 Yet within three days shall Pharaoh lift up your head from off you, and shall hang you on a tree; and the birds shall eat your flesh from off you.
19 Гурван өдрийн дотор Фараон таны толгойг авч, таныг модонд өлгөөд, шувууд махыг чинь идэх болно гэв.
40:20 And it came to pass the third day, which was Pharaoh's birthday, that he made a feast unto all his servants: and he lifted up the head of the chief butler and of the chief baker among his servants.
20 Гурав дахь өдөр нь Фараоны төрсөн өдөр байв. Фараон бүх түшмэддээ зориулсан найран дээр ахлах сөнч, ахлах талхчин хоёрынхоо толгойг түшмэдийнхээ дунд дээш өргүүлж,
40:21 And he restored the chief butler unto his butlership again; and he gave the cup into Pharaoh's hand:
21 ахлах сөнчийг сөнчийнх нь ажилд дахин оруулав. Тэрээр Фараоны гарт аягыг нь барьж өгчээ.
40:22 But he hanged the chief baker: as Joseph had interpreted to them.
22 Харин ахлах талхчныг дүүжилжээ. Тэгээд тэдэнд Иосефын тайлсан ёсоор болсон ч
40:23 Yet did not the chief butler remember Joseph, but forgotten about him.
23 ахлах сөнч Иосефыг эргэн санасангүй, харин түүнийг мартав.
41:1 And it came to pass at the end of two full years, that Pharaoh dreamed: and, behold, he stood by the river.
1 Бүтэн хоёр жилийн дараа Фараон нэгэн зүүд зүүдэллээ. Фараон голын эрэг дээр зогсож байх юм.
41:2 And, behold, there came up out of the river seven well favoured cattle and well fed; and they fed in a meadow.
2 Тэгтэл тарган, сайхан, долоон үхэр голоос гарч ирээд, зэгснээс идэж байжээ.
41:3 And, behold, seven other cattle came up after them out of the river, ill favoured and thin; and stood by the other cattle upon the brink of the river.
3 Түүний хойноос бас өөр туранхай, муухай, долоон үхэр голоос гарч ирээд, голын эрэг дэх нөгөө үхрүүдийн дэргэд зогсжээ.
41:4 And the ill favoured and thin cattle did eat up the seven well favoured and fat cattle. So Pharaoh awoke.
4 Нөгөө туранхай муухай үхрүүд нь мөнөөх тарган сайхан долоон үхрийг идчихэв. Тэгээд Фараон сэржээ.
41:5 And he slept and dreamed the second time: and, behold, seven ears of corn came up upon one stalk, rank and good.
5 Тэрээр эргэж унтаад, бас зүүдэлжээ. Нэгэн ишнээс өтгөн сайхан долоон тариан түрүү гарч иржээ.
41:6 And, behold, seven thin ears and blasted with the east wind sprung up after them.
6 Бас түүний дараа дорнын салхинд хатаж хорчийсон, долоон нарийхан түрүү гарч иржээ.
41:7 And the seven thin ears devoured the seven rank and full ears. And Pharaoh awoke, and, behold, it was a dream.
7 Тэгээд тэр нарийхан долоон түрүү нь өтгөн сайхан долоон түрүүгээ залгичихав. Фараоныг сэртэл тэр нь зүүд байлаа.
41:8 And it came to pass in the morning that his spirit was troubled; and he sent and called for all the magicians of Egypt, and all the wise men thereof: and Pharaoh told them his dream; but there was none that could interpret them unto Pharaoh.
8 Өглөө нь түүний сэтгэл тавгүйтэж, тэрээр зарлага явуулан, Египетийн мэргэч төлөгчид, ухаантан мэргэдийг бүгдийг нь дууджээ. Фараон тэдэнд зүүдээ ярьсанд түүнийг Фараонд тайлж чадах хүн нэг ч байсангүй.
41:9 Then spoke the chief butler unto Pharaoh, saying, I do remember my faults this day:
9 Ахлах сөнч Фараонд хандаж -Өнөөдөр би гэмээ саналаа.
41:10 Pharaoh was angry with his servants, and put me in ward in the captain of the guard's house, both me and the chief baker:
10 Фараон та зарц нартаа уурлаж, намайг ахлах талхчны хамт ордны харуулын ахлагчийн байшинд хорьж байхад
41:11 And we dreamed a dream in one night, I and he; we dreamed each man according to the interpretation of his dream.
11 тэр бид хоёр нэгэн шөнө зүүд зүүдэлсэн. Бид хоёрын зүүд өөр өөр тайлалтай байсан.
41:12 And there was there with us a young man, an Hebrew, servant to the captain of the guard; and we told him, and he interpreted to us our dreams; to each man according to his dream he did interpret.
12 Тэнд ордны харуулын ахлагчийн зарц болох еврей залуу бидэнтэй хамт байсан бөгөөд бид түүнд зүүдээ ярьсанд тэрээр бидний зүүдийг тайлж өгсөн юм. Тэрээр тус тусад маань зүүдэлсний дагуу тайлсанд
41:13 And it came to pass, as he interpreted to us, so it was; me he restored unto mine office, and him he hanged.
13 түүний тайлсан ёсоор болж, би хуучин ажилдаа эргэж ороод, нөгөө маань дүүжлүүлсэн билээ гэж хэлэв.
41:14 Then Pharaoh sent and called Joseph, and they brought him hastily out of the dungeon: and he shaved himself, and changed his raiment, and came in unto Pharaoh.
14 Тэгээд Фараон зарлага явуулж, Иосефыг дуудуулав. Тэд шоронгоос түүнийг даруй гаргажээ. Иосеф сахлаа хусаж, хувцсаа солиод, Фараон дээр орж ирэв.
41:15 And Pharaoh said unto Joseph, I have dreamed a dream, and there is none that can interpret it: and I have heard say of you, that you can understand a dream to interpret it.
15 Фараон Иосефт хандаж -Би нэг зүүд зүүдэллээ. Гэтэл түүнийг тайлж чадах хүн нэг ч байсангүй. Чамайг зүүд сонсоод тайлж чаддаг гэж би сонслоо гэв.
41:16 And Joseph answered Pharaoh, saying, It is not in me: God shall give Pharaoh an answer of peace.
16 Иосеф Фараонд хандаж -Энэ бол би биш, харин Бурхан Фараонд сэтгэлийг амраах хариу өгнө гэв.
41:17 And Pharaoh said unto Joseph, In my dream, behold, I stood upon the bank of the river:
17 Фараон Иосефт хандаж -Би зүүдэндээ Нил мөрний эрэг дээр зогсож байх юм.
41:18 And, behold, there came up out of the river seven cattle, well fed and well favoured; and they fed in a meadow:
18 Тэгтэл тарган, сайхан долоон үхэр Нил мөрнөөс гарч ирээд, зэгснээс идэж байлаа.
41:19 And, behold, seven other cattle came up after them, poor and very ill favoured and thin, such as I never saw in all the land of Egypt for badness:
19 Тэдний хойноос туранхай, муухай долоон үхэр гарч ирлээ. Би тэдэн шиг муухай үхрүүдийг Египетийн нутагт хэзээ ч үзээгүй билээ.
41:20 And the lean and the ill favoured cattle did eat up the first seven fat cattle:
20 Тэр туранхай, муухай үхрүүд нь түрүүчийн долоон тарган үхрүүдийг идчихлээ.
41:21 And when they had eaten them up, it could not be known that they had eaten them; but they were still ill favoured, as at the beginning. So I awoke.
21 Тэд түүнийг идсэн боловч юу ч идээгүй юм шиг урьдын адил муухай хэвээрээ л байлаа. Тэгээд би сэрлээ.
41:22 And I saw in my dream, and, behold, seven ears came up in one stalk, full and good:
22 Би бас зүүдэндээ харсан нь: нэг ишнээс долоон өтгөн сайхан тариан түрүү гарч,
41:23 And, behold, seven ears, withered, thin, and blasted with the east wind, sprung up after them:
23 түүний дараа дорнын салхинд хатаж хорчийсон долоон нарийхан түрүү гарч ирэв.
41:24 And the thin ears devoured the seven good ears: and I told this unto the magicians; but there was none that could declare it to me.
24 Тэгээд тэр нарийхан түрүүнүүд нь долоон сайхан түрүүгээ залгичихав. Би зүүдээ мэргэч, төлөгчдөд хэлсэн боловч түүнийг надад тайлж чадсан хүн нэг ч байсангүй гэж хэлэв.
41:25 And Joseph said unto Pharaoh, The dream of Pharaoh is one: God has showed Pharaoh what he is about to do.
25 Иосеф Фараонд хандаж -Фараон таны зүүд чинь нэг л байна. Бурхан Өөрийн хийх гэж байгаа зүйлээ Фараон танд үзүүлжээ.
41:26 The seven good cattle are seven years; and the seven good ears are seven years: the dream is one.
26 Долоон сайхан үхэр бол долоон жил, долоон сайхан түрүү нь бас долоон жил юм. Эдгээр зүүд бол нэг бөгөөд адилхан юм.
41:27 And the seven thin and ill favoured cattle that came up after them are seven years; and the seven empty ears blasted with the east wind shall be seven years of famine.
27 Тэдний хойноос гарч ирсэн долоон туранхай муухай үхэр нь долоон жил юм. Мөн дорнын салхинд хатаж хорчийсон долоон хоосон түрүү нь ган зудтай долоон жил юм.
41:28 This is the thing which I have spoken unto Pharaoh: What God is about to do he shows unto Pharaoh.
28 Бурхан Өөрийн хийх гэж байгаа зүйлээ Фараонд үзүүлнэ гэж миний Фараонд хэлсэн үг бол энэ юм.
41:29 Behold, there come seven years of great plenty throughout all the land of Egypt:
29 Египетийн бүх нутаг даяар маш өнтэй сайхан долоон жил болж,
41:30 And there shall arise after them seven years of famine; and all the plenty shall be forgotten in the land of Egypt; and the famine shall consume the land;
30 дараа нь ган зудтай долоон жил залгаж, Египетийн нутагт өнтэй сайхан байсан бүхэн мартагдаж, тэр нутаг өлсгөлөнд сүйрэх болно.
41:31 And the plenty shall not be known in the land by reason of that famine following; for it shall be very grievous.
31 Залгаж ирсэн ган зуд нь маш хүнд хэцүү учир тэр нутагт өнтэй сайхан байсан жилүүдийг огт санаж чадахгүй болно.
41:32 And for that the dream was doubled unto Pharaoh twice; it is because the thing is established by God, and God will shortly bring it to pass.
32 Фараон та тэр зүүдийг хоёр дахин зүүдэлсэн нь Бурхан хийх гэж байгаа зүйлээ хатуу шийдсэний учир тэр бөгөөд Бурхан үүнийгээ даруй хийх болно.
41:33 Now therefore let Pharaoh look out a man discreet and wise, and set him over the land of Egypt.
33 Фараон та цэцэн мэргэн ухаантай хүн олж, Египетийн нутгийг захируул.
41:34 Let Pharaoh do this, and let him appoint officers over the land, and take up the fifth part of the land of Egypt in the seven abundant years.
34 Фараон та тийнхүү газар нутагтаа түшмэдийг томилж, өнтэй сайхан долоон жилийн дотор Египетийн газар нутгийн ургацын тавны нэгийг нь хурааж,
41:35 And let them gather all the food of those good years that come, and lay up corn under the hand of Pharaoh, and let them keep food in the cities.
35 тэднээр ирэх өнтэй сайхан он жилүүдийн бүх ургацыг хураалгаж, үр тариагаа Фараоны гарт мэдүүлж, хүнсэнд зориулан, хотуудад хадгалуул.
41:36 And that food shall be for store to the land against the seven years of famine, which shall be in the land of Egypt; that the land perish not through the famine.
36 Энэ ургацыг Египет нутагт болох гэж байгаа долоон жилийн ган зудад зориулан, нутагтаа нөөцөл. Тэгвэл тэр газар нутаг ган зудад сүйрэхгүй болно гэв.
41:37 And the thing was good in the eyes of Pharaoh, and in the eyes of all his servants.
37 Энэ нь Фараон болон түүний бүх түшмэлд сайхан санагджээ.
41:38 And Pharaoh said unto his servants, Can we find such a one as this is, a man in whom the Spirit of God is?
38 Фараон түшмэддээ хандаж -Бурханы Сүнстэй ийм хүнийг хаанаас олох вэ? гээд,
41:39 And Pharaoh said unto Joseph, Forasmuch as God has showed you all this, there is none so discreet and wise as you are:
39 Фараон Иосефт хандаж -Бурхан энэ бүх зүйлийг чамд л үзүүлсэн учир чам шиг цэцэн, мэргэн ухаантай хүн алга.
41:40 You shall be over my house, and according unto your word shall all my people be ruled: only in the throne will I be greater than you.
40 Чи миний өргөөг захирах болно. Миний ард түмэн бүгдээрээ чиний үгийг дагана. Би зөвхөн хаан ширээнд сууж байгаагаараа чамаас илүү гэв.
41:41 And Pharaoh said unto Joseph, See, I have set you over all the land of Egypt.
41 Фараон -Би чамд Египетийн бүх газар нутгийг захируулна гэж Иосефт хэлээд,
41:42 And Pharaoh took off his ring from his hand, and put it upon Joseph's hand, and arrayed him in vestures of fine linen, and put a gold chain about his neck;
42 өөрийн тамгатай бөгжөө гараасаа мултлан, Иосефын гарт зүүж, нарийн даавуун дээлээ өмсгөн, алтан гинжийг хүзүүнд нь зүүж,
41:43 And he made him to ride in the second chariot which he had; and they cried before him, Bow the knee: and he made him ruler over all the land of Egypt.
43 өөрийн хоёр дахь сүйх тэргэндээ түүнийг суулгасанд түүний өмнө -Сөгд! хэмээн хүмүүс хашхирчээ. Ийнхүү Фараон Иосефт Египетийн бүх газар нутгийг захируулжээ.
41:44 And Pharaoh said unto Joseph, I am Pharaoh, and without you shall no man lift up his hand or foot in all the land of Egypt.
44 Фараон Иосефт хандаж -Би бол Фараон. Чиний зөвшөөрөлгүйгээр гар хөлөө өргөх хүн Египет даяар байхгүй болно гээд,
41:45 And Pharaoh called Joseph's name Zaphnathpaaneah; and he gave him to wife Asenath the daughter of Potipherah priest of On. And Joseph went out over all the land of Egypt.
45 Фараон Иосефт Зафенат-панеа гэдэг нэр хайрлаж, Оны тахилч Потиферагийн охин Асенатыг түүнд эхнэр болгон өгөв. Тэгээд Иосеф гарч Египетийн бүх газар нутгаар аялав.
41:46 And Joseph was thirty years old when he stood before Pharaoh king of Egypt. And Joseph went out from the presence of Pharaoh, and went throughout all the land of Egypt.
46 Иосеф Египетийн хаан Фараоны өмнө ирж зогсохдоо гучин настай байлаа. Иосеф Фараоныхаас гараад, Египетийн бүх газар нутгаар аялав.
41:47 And in the seven abundant years the earth brought forth by handfuls.
47 Өнтэй долоон жилийн туршид тэр нутагт маш арвин ургац гарчээ.
41:48 And he gathered up all the food of the seven years, which were in the land of Egypt, and laid up the food in the cities: the food of the field, which was round about every city, laid he up in the same.
48 Иосеф Египетийн газар нутагт долоон жилийн турш гарсан бүх ургацыг хураан авч, хотуудад хадгалж, хотын эргэн тойрон дахь талбайн ургацыг хот тус бүрд нь нөөцлөв.
41:49 And Joseph gathered corn as the sand of the sea, very much, until he left numbering; for it was without number.
49 Иосеф далайн эргийн элс мэт арвин их тариа хураасан нь хэмжээлшгүй их байсан учир түүнийгээ тоолохоо больжээ.
41:50 And unto Joseph were born two sons before the years of famine came, which Asenath the daughter of Potipherah priest of On bare unto him.
50 Ган зудтай жилүүд эхлэхээс өмнө Иосефт хоёр хүү төрөв. Тэднийг Оны тахилч Потиферагийн охин Асенат Иосефт төрүүлжээ.
41:51 And Joseph called the name of the firstborn Manasseh: For God, said he, has made me forget all my toil, and all my father's house.
51 Иосеф ууган хүүдээ Манассе гэдэг нэр өгөөд, "Учир нь Бурхан миний бүх зовлонг хийгээд эцгийн минь бүх гэрийг надад мартуулсан юм" гэжээ.
41:52 And the name of the second called he Ephraim: For God has caused me to be fruitful in the land of my affliction.
52 Удаах хүүдээ Ефраим гэдэг нэр өгөөд, "Учир нь Бурхан миний зүтгэж хөдөлмөрлөсөн газраас намайг агуу их үр бүтээлтэй болгосноос тэр болой" гэжээ.
41:53 And the seven years of plenteousness, that was in the land of Egypt, were ended.
53 Египетийн газар нутагт өнтэй долоон жил дуусаж,
41:54 And the seven years of dearth began to come, according as Joseph had said: and the dearth was in all lands; but in all the land of Egypt there was bread.
54 Иосефын хэлсэн ёсоор, ган зудтай долоон жил эхэлжээ. Газар нутаг бүхэлдээ ган зудад нэрвэгдсэн боловч харин Египетийн бүх нутаг хоол хүнстэй байжээ.
41:55 And when all the land of Egypt was famished, the people cried to Pharaoh for bread: and Pharaoh said unto all the Egyptians, Go unto Joseph; what he says to you, do.
55 Египетийн бүх нутагт өлсгөлөн болж, хүн ард нь Фараонд хандан хашхиран хоол хүнс нэхсэнд Фараон Египетийн бүх ард түмэнд хандаж -Иосеф уруу очиж, түүний та нарт хэлсэн ёсоор хий гэв.
41:56 And the famine was over all the face of the earth: and Joseph opened all the storehouses, and sold unto the Egyptians; and the famine waxed sore in the land of Egypt.
56 Бүх нутаг даяар ган зуд болж, Иосеф бүх агуулахуудыг нээж, египетчүүдэд худалджээ. Египетийн газар нутгийг хатуу ширүүн ган зуд нэрвэжээ.
41:57 And all countries came into Egypt to Joseph in order to buy corn; because that the famine was so sore in all lands.
57 Улс орон бүхэн хоол хүнс худалдаж авахын тулд Египет уруу орж, Иосеф дээр хүрч ирэв. Учир нь бүх дэлхийг хатуу ширүүн ган зуд нэрвэжээ.
42:1 Now when Jacob saw that there was corn in Egypt, Jacob said unto his sons, Why do all of you look one upon another?
1 Энэ үед Египетэд үр тариа байгааг Иаков мэдээд, хөвгүүддээ хандаж, -Та нар яагаад бие биеэ хараад суугаад байгаа юм бэ? гэж хэлэв.
42:2 And he said, Behold, I have heard that there is corn in Egypt: get you down thither, and buy for us from thence; that we may live, and not die.
2 Иаков бас -Египетэд үр тариа байна гэж би сонслоо. Та нар тийшээ явж, тэндээс бидэнд үр тариа худалдаж авчир! Тэгвэл бид амьд үлдэж, үхэхгүй гэв.
42:3 And Joseph's ten brethren went down to buy corn in Egypt.
3 Тэгээд Иосефын арван ах нь Египетээс үр тариа худалдаж авахаар явав.
42:4 But Benjamin, Joseph's brother, Jacob sent not with his brethren; for he said, Lest possibly mischief befall him.
4 Иаков Иосефын дүү Бениаминыг ах нартай нь хамт явуулсангүй. Учир нь "Түүнд гай тохиолдохоос айж байна" гэж тэрээр хэлсэн юм.
42:5 And the sons of Israel came to buy corn among those that came: for the famine was in the land of Canaan.
5 Канаан нутагт ган зуд болсон учир үр тариа авахаар ирсэн хүмүүсийн дунд Израилийн хөвгүүд ч байжээ.
42:6 And Joseph was the governor over the land, and he it was that sold to all the people of the land: and Joseph's brethren came, and bowed down themselves before him with their faces to the earth.
6 Иосеф тэр газрын захирагч нь бөгөөд нутгийнхаа бүх ард түмэнд үр тариа худалдаж байлаа. Иосефын ах дүү нар тэнд хүрч ирээд, түүний өмнө сөгдөн, нүүрээ газарт хүргэж мөргөцгөөв.
42:7 And Joseph saw his brethren, and he knew them, but made himself strange unto them, and spoke roughly unto them; and he said unto them, Whence come all of you? And they said, From the land of Canaan to buy food.
7 Иосеф ах нараа хараад, тэднийг таньсан боловч таньдаггүй хүн шиг -Та нар хаанаас ирэв? хэмээн ширүүн дуугаар хэлсэнд тэд -Бид үр тариа худалдаж авахаар Канаан нутгаас ирцгээлээ гэв.
42:8 And Joseph knew his brethren, but they knew not him.
8 Иосеф ах нараа таньсан боловч тэд түүнийг таньсангүй.
42:9 And Joseph remembered the dreams which he dreamed of them, and said unto them, All of you are spies; to see the nakedness of the land all of you are come.
9 Иосеф тэдний тухай зүүдэлсэн зүүдээ санаж -Та нар бол туршуулууд. Та нар манай эндээс дэл сул газар хайхаар ирсэн байна гэж тэдэнд хэлсэнд
42:10 And they said unto him, Nay, my lord, but to buy food are your servants come.
10 тэд түүнд хандан -Үгүй, эзэн минь! Таны зарц бид хоол хүнс авахаар л ирцгээлээ.
42:11 We are all one man's sons; we are true men, your servants are no spies.
11 Бид бүгд нэгэн эцгийн хүүхдүүд. Бид үнэнч шударга улс. Таны зарц бид туршуул биш гэсэнд
42:12 And he said unto them, Nay, but to see the nakedness of the land all of you are come.
12 Иосеф тэдэнд -Үгүй. Та нар дэл сул газар хайж ирсэн байна гэж хэлэв.
42:13 And they said, Your servants are twelve brethren, the sons of one man in the land of Canaan; and, behold, the youngest is this day with our father, and one is not.
13 Тэд -Таны зарц бид бол Канаан нутгийн нэг эцгийн хүүхдүүд бөгөөд ах дүү арван хоёулаа. Хамгийн отгон дүү маань аавтайгаа хамт байгаа. Нөгөө нэг нь алга болсон гэв.
42:14 And Joseph said unto them, That is it that I spoke unto you, saying, All of you are spies:
14 Иосеф тэдэнд -Та нарыг туршуулууд гэж хэлсэн үг минь энэ.
42:15 Hereby all of you shall be proved: By the life of Pharaoh all of you shall not go forth behind, except your youngest brother come here.
15 Та нарыг ийм нэг зүйлээр сорьж үзье. Фараоны амийг барьж хэлье. Та нарын отгон дүү энд ирэхгүй бол та нар эндээс явж чадахгүй.
42:16 Send one of you, and let him fetch your brother, and all of you shall be kept in prison, that your words may be proved, whether there be any truth in you: or else by the life of Pharaoh surely all of you are spies.
16 Та нар нэгийгээ илгээж, дүүгээ авчруул. Харин та нар энд хоригдох болно. Та нарын үгийг шалгаж, үнэнч эсэхийг чинь үзнэ. Фараоны амийг барьж тангараглая. Хэрэв тийм биш байвал та нар лавтайяа туршуул мөн байна гэв.
42:17 And he put them all together into ward three days.
17 Тэгээд Иосеф тэднийг бүгдийг хамтад нь гурван хоног хорив.
42:18 And Joseph said unto them the third day, This do, and live; for I fear God:
18 Гурав дахь өдөр нь Иосеф тэдэнд хандаж -Би Бурханаас эмээдэг тул та нар ийм нэг юм хийгээд амиа аварцгаа.
42:19 If all of you be true men, let one of your brethren be bound in the house of your prison: go all of you, carry corn for the famine of your houses:
19 Хэрэв та нар үнэнч шударга хүмүүс бол ах дүү нараасаа нэгийг шоронд үлдээгээд, бусад нь явж, өлсгөлөнд нэрвэгдсэн гэр орондоо хоол хүнс хүргэж өг.
42:20 But bring your youngest brother unto me; so shall your words be verified, and all of you shall not die. And they did so.
20 Тэгээд отгон дүүгээ над уруу аваад ир. Тэгвэл та нарын үг үнэн болж, та нар үхэхгүй болно гэв. Тэгээд тэд тэр ёсоор хийжээ.
42:21 And they said one to another, We are verily guilty concerning our brother, in that we saw the anguish of his soul, when he besought us, and we would not hear; therefore is this distress come upon us.
21 Тэд -Бид дүүгийнхээ явдлаас болж үнэхээр гэмтэн болцгоолоо. Түүнийг биднээс гуйхад нь сэтгэлийн зовлонг нь бид харсан хэдий ч, үгийг нь сонсоогүй учир тэр зовлон бидэнд ирж байна хэмээн өөр хоорондоо ярьцгаав.
42:22 And Reuben answered them, saying, Spoke I not unto you, saying, Do not sin against the child; and all of you would not hear? therefore, behold, also his blood is required.
22 Реубен бусдадаа -Тэр хүүхдэд битгий гэм хий гэж би та нарт хэлээгүй юү? Гэвч та нар сонсоогүй. Тиймээс одоо бид түүний цусны үнэ өртгийг төлөх болж байна хэмээн хэлжээ.
42:23 And they knew not that Joseph understood them; for he spoke unto them by an interpreter.
23 Тэд өөр хоорондоо хэлмэрчээр дамжуулан ярилцаж байсан учир Иосеф тэр үгийг нь ойлгосныг тэд мэдсэнгүй.
42:24 And he turned himself about from them, and wept; and returned to them again, and communed with them, and took from them Simeon, and bound him before their eyes.
24 Иосеф тэднийг орхин гарч, уйлаад, дахин эргэн ирж, тэдэнтэй ярилцав. Иосеф тэдний дундаас Симеоныг барьж аваад, тэдний нүдний өмнө хүлж орхив.
42:25 Then Joseph commanded to fill their sacks with corn, and to restore every man's money into his sack, and to give them provision for the way: and thus did he unto them.
25 Иосеф тэдний шуудайд үр тариа дүүргэж, хүн бүрийн өгсөн мөнгийг уутнуудад нь буцааж хийлгэн, тэдэнд замын хүнс өгөхийг тушаажээ. Түүнийг нь ёсоор болгов.
42:26 And they laded their asses with the corn, and departed thence.
26 Тэгээд тэд үр тариагаа илжгэндээ ачаад, тэндээс хөдөлцгөөв.
42:27 And as one of them opened his sack to give his ass animal food in the inn, he espied his money; for, behold, it was in his sack's mouth.
27 Нэг нь буудалласан газартаа илжгэндээ тэжээл өгөхөөр уутныхаа амыг нээтэл уутных нь аман дээр өөрийнх нь мөнгө байхыг хараад,
42:28 And he said unto his brethren, My money is restored; and, lo, it is even in my sack: and their heart failed them, and they were afraid, saying one to another, What is this that God has done unto us?
28 ах дүү нартаа хандаж, -Миний мөнгийг буцааж өгсөн байна. Хараач! Миний уутанд байна гэсэнд хүн бүр айн чичирч, зүрх нь цохилон бие биедээ -Бурхан бидэнд юу хийх нь энэ вэ? гэцгээв.
42:29 And they came unto Jacob their father unto the land of Canaan, and told him all that befell unto them; saying,
29 Тэд Канаан нутагт буцаж, эцэг Иаковындаа хүрч ирээд, өөрсдөдөө учирсан бүхнийг ярьж өгөв.
42:30 The man, who is the lord of the land, spoke roughly to us, and took us for spies of the country.
30 -Тэр нутгийн эзэн нөгөө хүн бидэнд ширүүн хандаж, биднийг тэр улсын туршуул гэж хардсанд
42:31 And we said unto him, We are true men; we are no spies:
31 бид түүнд хандан "Бид бол үнэнч шударга хүмүүс. Бид туршуул биш.
42:32 We be twelve brethren, sons of our father; one is not, and the youngest is this day with our father in the land of Canaan.
32 Бид нэг эцгийн хөвгүүд, ах дүүс арван хоёулаа юм. Нэг нь алга болсон, отгон дүү маань өнөөдөр Канаан нутагт аавтайгаа хамт байгаа" гэсэнд
42:33 And the man, the lord of the country, said unto us, Hereby shall I know that all of you are true men; leave one of your brethren here with me, and take food for the famine of your households, and be gone:
33 тэр нутгийн эзэн тэр хүн бидэнд "Та нарын үнэнч шударга хүмүүс гэдгийг би ингэж мэдье. Та нар ах дүү нараасаа нэгийг нь надтай орхиж, өлсгөлөнд нэрвэгдсэн гэр орондоо хоол хүнс аваачиж өгөөд,
42:34 And bring your youngest brother unto me: then shall I know that all of you are no spies, but that all of you are true men: so will I deliver you your brother, and all of you shall trade in the land.
34 отгон дүүгээ надад авчир. Тэгвэл би та нарыг туршуул биш, үнэнч шударга хүмүүс гэдгийг чинь мэдээд, ах дүүг чинь та нарт буцааж өгнө. Бас та нар энэ газар худалдаа наймаа хийж болно" гэж хэлэв.
42:35 And it came to pass as they emptied their sacks, that, behold, every man's bundle of money was in his sack: and when both they and their father saw the bundles of money, they were afraid.
35 Тэгээд тэднийг өөрсдийнхөө уутыг суллахад хүн бүрийн боодолтой мөнгө нь уутан дотроо байлаа. Тэд боодолтой мөнгөө эцгийнхээ хамт хараад, бүгдээрээ айцгаажээ.
42:36 And Jacob their father said unto them, Me have all of you bereaved of my children: Joseph is not, and Simeon is not, and all of you will take Benjamin away: all these things are against me.
36 Иаков эцэг нь тэдэнд хандаж -Та нар намайг хүүхдүүдээс минь хагацуулж байна. Иосеф алга болсон, одоо Симеон ч алга боллоо. Одоо бас та нар Бениаминыг авах гэж байна. Энэ бүхэн чинь миний эсрэг хэрэг байна гэв.
42:37 And Reuben spoke unto his father, saying, Slay my two sons, if I bring him not to you: deliver him into my hand, and I will bring him to you again.
37 Тэгтэл Реубен эцэгтээ хандаж -Хэрэв би түүнийг танд буцааж авчрахгүй бол та миний хоёр хүүг алаарай. Түүнийг миний гарт даатгаарай. Би түүнийг танд буцааж авчирна гэсэнд
42:38 And he said, My son shall not go down with you; for his brother is dead, and he is left alone: if mischief befall him by the way in the which all of you go, then shall all of you bring down my gray hairs with sorrow to the grave.
38 Иаков -Миний хүү та нартай хамт явахгүй. Ах нь нэгэнт үхэж, тэр ганцаараа үлдсэн. Хэрэв та нартай хамт явах замд түүнд гай зовлон учирвал та нар буурал толгойг минь Үхэгсдийн орон уруу гашуудалтайгаар үдэх болно гэв.
43:1 And the famine was sore in the land.
1 Тэр нутаг ган зудад хүнд нэрвэгджээ.
43:2 And it came to pass, when they had eaten up the corn which they had brought out of Egypt, their father said unto them, Go again, buy us a little food.
2 Египетээс тэдний авчирсан үр тариаг бүгдийг нь идэж дуусахад эцэг нь тэдэнд хандаж -Та нар дахин буцаж яваад, бидэнд жаахан хүнс худалдаж ав! гэсэнд
43:3 And Judah spoke unto him, saying, The man did solemnly protest unto us, saying, All of you shall not see my face, except your brother be with you.
3 Иуда эцэгтээ хандаж -Тэр хүн бидэнд "Хэрэв дүү чинь та нартай хамт байхгүй бол, та нар миний нүүрийг харахгүй" гэж хатуу сануулсан билээ.
43:4 If you will send our brother with us, we will go down and buy you food:
4 Хэрэв та дүүг маань бидэнтэй хамт явуулбал, бид явж, танд хүнс худалдаж авна.
43:5 But if you will not send him, we will not go down: for the man said unto us, All of you shall not see my face, except your brother be with you.
5 Хэрэв та түүнийг явуулахгүй бол, бид явахгүй. Учир нь тэр хүн бидэнд "Хэрэв дүү чинь та нартай хамт байхгүй бол, та нар миний нүүрийг харахгүй" гэж хэлсэн шүү дээ гэв.
43:6 And Israel said, Wherefore dealt all of you so ill with me, as to tell the man whether all of you had yet a brother?
6 Израиль -Та нар яагаад өөрсдөө дүүтэй гэдгээ тэр хүнд хэлж, надад гай учруулав? гэсэнд
43:7 And they said, The man asked us strictly of our state, and of our kindred, saying, Is your father yet alive? have all of you another brother? and we told him according to the tenor of these words: could we certainly know that he would say, Bring your brother down?
7 тэд -Тэр хүн бидний тухай, бидний төрөл садангийн тухай нарийн лавлаж "Аав чинь амьд байгаа юу? Та нарт өөр дүү бий юу?" гэж асуусан учир бид түүний асуултын дагуу хариулсан. Түүнийг "Дүүгээ авчир!" гэж хэлнэ гэж бид хэрхэн мэдэх билээ? гэв.
43:8 And Judah said unto Israel his father, Send the lad with me, and we will arise and go; that we may live, and not die, both we, and you, and also our little ones.
8 Иуда эцэг Израильдаа -Энэ хүүг надтай хамт явуулаач! Бид босоод явлаа. Тэгвэл бид ч, та ч, хүүхдүүд маань ч цөм амьдарч, үхэхгүй болно.
43:9 I will be guarantor for him; of my hand shall you require him: if I bring him not unto you, and set him before you, then let me bear the blame for ever:
9 Би түүнийг бүрэн хариуцна. Та надаас түүнийг нэхэж болно. Хэрэв би түүнийг танд авчран өгөхгүй бол, би таны өмнө үүрд гэмтэн болно.
43:10 For except we had lingered, surely now we had returned this second time.
10 Хэрэв бид хойшлуулаагүй бол бид хэдийн хоёр ч удаа яваад ирэх байсан гэв.
43:11 And their father Israel said unto them, If it must be so now, do this; take of the best fruits in the land in your vessels, and carry down the man a present, a little balm, and a little honey, spices, and myrrh, nuts, and almonds:
11 Эцэг Израиль нь тэдэнд хандаж -Тэгвэл үүнийг хий. Та нар энэ нутгийн дээд зэргийн юмнаас савандаа хийж, тэр хүндээ бэлэг болгон аваачиж өг, үүнд багахан гүгэл, жаахан зөгийн бал, үнэрт давирхай, анхилуун үнэртэн тос, самар, алмонд тэргүүтэн болой.
43:12 And take double money in your hand; and the money that was brought again in the mouth of your sacks, carry it again in your hand; possibly it was an oversight:
12 Та нар гартаа хоёр дахин их мөнгө авч яв! Уутны чинь аман дээр буцаж ирсэн мөнгийг эргүүлж авч яв! Тэр андуурсан байж магадгүй.
43:13 Take also your brother, and arise, go again unto the man:
13 Бас дүүгээ авч яваад, тэр хүн дээрээ эргэж оч!
43:14 And God Almighty give you mercy before the man, that he may send away your other brother, and Benjamin. If I be bereaved of my children, I am bereaved.
14 Төгс хүчит Бурхан тэр хүний өмнө та нарт нигүүлсэл хайрлах буй за. Тэгснээр тэр та нарын нөгөө нэгийг чинь Бениаминтай хамт буцааж явуулах болтугай. Миний хувьд, би алдвал ч алдъя гэв.
43:15 And the men took that present, and they took double money in their hand and Benjamin; and rose up, and went down to Egypt, and stood before Joseph.
15 Тэгээд тэд тэдгээр бэлэг болон хоёр дахин их мөнгийг аваад Бениаминтай хамт Египетэд хүрч, Иосефын өмнө хүрэлцэн ирэв.
43:16 And when Joseph saw Benjamin with them, he said to the ruler of his house, Bring these men home, and slay, and make ready; for these men shall dine with me at noon.
16 Иосеф тэдэнтэй хамт Бениамин байхыг хараад, гэрийн даамалдаа -Энэ хүмүүсийг гэрт оруулж, мал гарган бэлтгэ. Энэ хүмүүс үдэд надтай хамт хооллоно гэсэнд
43:17 And the man did as Joseph bade; and the man brought the men into Joseph's house.
17 даамал Иосефын хэлснийг ёсоор болгож, тэр хүмүүсийг Иосефын гэрт оруулав.
43:18 And the men were afraid, because they were brought into Joseph's house; and they said, Because of the money that was returned in our sacks at the first time are we brought in; that he may seek occasion against us, and fall upon us, and take us for bondmen, and our asses.
18 Иосефын гэрт тэд хүргэгдсэндээ айцгаан, -Урьд бидний уутанд буцааж хийсэн байсан тэр мөнгөнөөс болж, бид энд хүргэгдлээ. Энэ нь бидэн уруу дайран довтолж, хүчээр баривчлан, боол болгоод, бидний илжгийг авах гэж байна гэж хэлэв.
43:19 And they came near to the steward of Joseph's house, and they communed with him at the door of the house,
19 Тэгээд тэд Иосефын гэрийн даамалд дөхөж очоод, байшингийн хаалганы дэргэд түүнд ийнхүү өгүүлэв.
43:20 And said, O sir, we came indeed down at the first time to buy food:
20 -Эзэн минь! Бид хүнс худалдаж авахаар өмнө нь энд ирсэн билээ.
43:21 And it came to pass, when we came to the inn, that we opened our sacks, and, behold, every man's money was in the mouth of his sack, our money in full weight: and we have brought it again in our hand.
21 Тэгээд буудаллах газраа хүрч очоод, уутныхаа амыг нээсэнд уут бүрийн амсар дээр хүн бүрийн өгсөн мөнгө хэвээрээ байж байсан юм. Тэгээд бид түүнийг буцааж авчирсан.
43:22 And other money have we brought down in our hands to buy food: we cannot tell who put our money in our sacks.
22 Бид бас хүнс худалдаж авахаар илүү мөнгөтэй ирсэн. Бидний уутны амсар уруу мөнгийг маань хэн буцааж хийснийг бид мэдэхгүй гэв.
43:23 And he said, Peace be to you, fear not: your God, and the God of your father, has given you treasure in your sacks: I had your money. And he brought Simeon out unto them.
23 Тэрээр -Тайван байцгаа. Бүү айгтун. Та нарын Бурхан, эцгийн чинь Бурхан та нарын уутанд тэр эрдэнэсийг хийж өгсөн юм. Та нарын тэр мөнгийг би авсан гэж хэлээд, Симеоныг тэдэнд гаргаж өгөв.
43:24 And the man brought the men into Joseph's house, and gave them water, and they washed their feet; and he gave their asses animal food.
24 Тэгээд даамал Иосефын гэрт тэднийг дагуулан очоод, тэдэнд ус өгч, хөлийг нь угаалгаж, бас илжгэнд нь тэжээл өгчээ.
43:25 And they made ready the present against Joseph came at noon: for they heard that they should eat bread there.
25 Тэд тэнд хооллох болсноо сонсоод, Иосефыг үдэд ирэхэд нь өгөх бэлгээ бэлтгэв.
43:26 And when Joseph came home, they brought him the present which was in their hand into the house, and bowed themselves to him to the earth.
26 Иосефыг гэрт орж ирэхэд тэд гэрт оруулж ирсэн бэлгээ түүнд өргөн барьж, газар сөгдөн мөргөв.
43:27 And he asked them of their welfare, and said, Is your father well, the old man of whom all of you spoke? Is he yet alive?
27 Иосеф тэдний амар мэндийг асуугаад, -Та нарын ярьж байсан нас өндөр болсон эцэг чинь амгалан сайн байна уу? Тэрээр одоо хүртэл амьд сэрүүн байгаа юу? гэсэнд
43:28 And they answered, Your servant our father is in good health, he is yet alive. And they bowed down their heads, and made reverence.
28 тэд -Таны зарц, бидний эцэг амар сайн, одоо хүртэл амьд сэрүүн байгаа гэж хариулаад, толгой бөхийн мөргөцгөөжээ.
43:29 And he lifted up his eyes, and saw his brother Benjamin, his mother's son, and said, Is this your younger brother, of whom all of you spoke unto me? And he said, God be gracious unto you, my son.
29 Иосеф хараагаа өргөн, эхийнхээ хүү Бениамин дүүгээ хараад, -Энэ чинь та нарын надад хэлээд байсан нөгөө отгон дүү чинь мөн үү? гээд, -Хүү минь, чамайг Бурхан ивээх болтугай! гэж нэмж хэлэв.
43:30 And Joseph made haste; for his bowels did yearn upon his brother: and he sought where to weep; and he entered into his chamber, and wept there.
30 Иосеф дүүгээ хараад, сэтгэл нь ихэд уярч, яаран уйлах газар хайн, өрөөндөө ороод уйлав.
43:31 And he washed his face, and went out, and refrained himself, and said, Set on bread.
31 Тэрээр нүүрээ угааж, гарч ирээд, сэтгэлээ барин, -Хоолоо авчирч тавь гэв.
43:32 And they set on for him by himself, and for them by themselves, and for the Egyptians, which did eat with him, by themselves: because the Egyptians might not eat bread with the Hebrews; for that is an abomination unto the Egyptians.
32 Тэд Иосефт тусад нь, ах дүү нарт нь тусад нь, түүнтэй хамт хооллодог египет хүмүүст бас тусад нь хоол авчирч өгөв. Учир нь египет хүн еврей хүнтэй хамт хооллохыг жигшдэг ажээ.
43:33 And they sat before him, the firstborn according to his birthright, and the youngest according to his youth: and the men marvelled one at another.
33 Тэднийг Иосефын өмнө суулгахдаа хамгийн томоосоо аваад хамгийн отгоныг нь хүртэл насных нь дарааллаар суулгасанд тэд бие биеэ гайхан харцгаав.
43:34 And he took and sent portions unto them from before him: but Benjamin's portion was five times so much as any of their's. And they drank, and were merry with him.
34 Иосеф өөрийн хоолноос тэдэнд барьсан бөгөөд Бениаминд өгсөн хоол нь бусдынхаас тав дахин их байжээ. Тэд Иосефтой хамт ууж, баярлан цэнгэцгээв.
44:1 And he commanded the steward of his house, saying, Fill the men's sacks with food, as much as they can carry, and put every man's money in his sack's mouth.
1 Иосеф гэрийн даамалдаа -Тэдний уутыг даацынх нь хирээр хоол хүнсээр дүүргэж, хүн бүрийн мөнгийг уутны нь аманд хий!
44:2 And put my cup, the silver cup, in the sack's mouth of the youngest, and his corn money. And he did according to the word that Joseph had spoken.
2 Бас миний аяга буюу мөнгөн аягыг хамгийн залуугийнх нь уутны аманд хоол хүнсний мөнгөтэй нь хамт хий! хэмээн тушаав. Тэрээр Иосефын хэлсэн ёсоор бүгдийг хийж,
44:3 As soon as the morning was light, the men were sent away, they and their asses.
3 үүр гэгээрэхэд тэр хүмүүсийг болон тэдний илжгийг явуулав.
44:4 And when they were gone out of the city, and not yet far off, Joseph said unto his steward, Up, follow after the men; and when you do overtake them, say unto them, Wherefore have all of you rewarded evil for good?
4 Тэднийг хотоос гараад, холдоогүй байхад Иосеф даамалдаа хандаж, -Тэдний хойноос явж гүйцэхдээ тэдэнд "Та нар яагаад тусыг усаар хариулна вэ?
44:5 Is not this it in which my lord drinks, and whereby indeed he divines? all of you have done evil in so doing.
5 Энэ бол миний эзний уудаг аяга, мөн мэргэлэхдээ ч хэрэглэдэг аяга нь биш гэж үү? Та нар ийнхүү гэм буруутай зүйл хийжээ" гэж хэл хэмээжээ.
44:6 And he overtook them, and he spoke unto them these same words.
6 Даамал тэднийг гүйцэж очоод, тэдэнд тэр ёсоор хэлэв.
44:7 And they said unto him, Wherefore says my lord these words? God forbid that your servants should do according to this thing:
7 Тэд -Эзэн минь! Та яагаад ийм үг хэлнэ вэ? Иймэрхүү зүйл хийх нь биднээс хол байг.
44:8 Behold, the money, which we found in our sacks' mouths, we brought again unto you out of the land of Canaan: how then should we steal out of your lord's house silver or gold?
8 Бидний уутан дотор байсан мөнгийг ч бид Канаан нутгаас танд буцааж авчирсан. Бид таны эзний гэрээс алт, мөнгө яахин хулгайлах билээ?
44:9 With whomsoever of your servants it be found, both let him die, and we also will be my lord's bondmen.
9 Тэр юм таны зарц бидний хэнээс нь олдоно, тэр үхэх болно. Бид ч бас эзнийхээ боол болно гэсэнд
44:10 And he said, Now also let it be according unto your words: he with whom it is found shall be my servant; and all of you shall be blameless.
10 даамал -Тэгвэл одоо та нарын хэлсэн ёсоор болъё. Хэнээс тэр юм олдоно, тэрээр бидний боол болж, та нарын бусад нь гэм зэмгүй болно гэв.
44:11 Then they speedily took down every man his sack to the ground, and opened every man his sack.
11 Тэгээд тэд тус тусынхаа уутыг газарт яаран буулгаж, хүн бүр уутаа нээсэнд
44:12 And he searched, and began at the eldest, and left at the youngest: and the cup was found in Benjamin's sack.
12 даамал хамгийн ахмадаас нь эхлээд хамгийн залууг нь хүртэл нэгжсэнд, нөгөө аяга нь Бениамины уутнаас олджээ.
44:13 Then they rent their clothes, and laded every man his ass, and returned to the city.
13 Тэд хувцсаа урцгааж, хүн бүр илжгээ ачаалж, хот уруу буцацгаав.
44:14 And Judah and his brethren came to Joseph's house; for he was yet there: and they fell before him on the ground.
14 Иуда болон түүний ах дүү нарыг Иосефын гэрт ирэхэд тэрээр гэртээ байж байлаа. Тэд Иосефын өмнө газар сөгдөн мөргөцгөөв.
44:15 And Joseph said unto them, What deed is this that all of you have done? know all of you not that such a man as I can certainly divine?
15 Иосеф тэдэнд хандан -Та нар юунд ийм хэрэг хийв? Над мэт хүн мэргэ төлөг тавьдаг гэдгийг та нар мэдэхгүй юү? гэв.
44:16 And Judah said, What shall we say unto my lord? what shall we speak? or how shall we clear ourselves? God has found out the iniquity of your servants: behold, we are my lord's servants, both we, and he also with whom the cup is found.
16 Иуда -Бид эзэн тандаа юу ч гэж хэлэх билээ. Бид юу гэж тайлбарлаж, үнэнч шударгаа яаж батлах вэ? Бурхан таны зарц нарын гэм бурууг олсон учир бид болон гараас нь аяга олдсон тэр хүн цөм эзэн таны зарц болъё гэсэнд
44:17 And he said, God forbid that I should do so: but the man in whose hand the cup is found, he shall be my servant; and as for you, get you up in peace unto your father.
17 Иосеф -Би огт тэгэхгүй. Гараас нь аяга олдсон тэр хүн л миний боол болж, та нар нь эцэг уруугаа амар тайван буцацгаа гэв.
44:18 Then Judah came near unto him, and said, Oh my lord, let your servant, I pray you, speak a word in my lord's ears, and let not yours anger burn against your servant: for you are even as Pharaoh.
18 Иуда түүнд ойртон очиж хэлсэн нь -Эзэн минь ээ! Зарц чинь таны сонорт нэг үг хэлье. Та болгооно уу? Та зарцдаа битгий уурлаарай. Учир нь та бол Фараонтай адил билээ.
44:19 My lord asked his servants, saying, Have all of you a father, or a brother?
19 Эзэн минь, та зарц биднээс "Та нар эцэгтэй юу, дүүтэй юу?" гэж асуусанд
44:20 And we said unto my lord, We have a father, an old man, and a child of his old age, a little one; and his brother is dead, and he alone is left of his mother, and his father loves him.
20 "Бидний эцэг хөгшин хүн бий. Настай болсон хойно нь гарсан нэг жаахан хүү бий, түүний ах нь үхсэн, тиймээс тэр эхээсээ ганцаараа үлдсэн бөгөөд эцэг нь түүнд хайртай" гэж бид эзэн тандаа хэлсэн билээ.
44:21 And you said unto your servants, Bring him down unto me, that I may set mine eyes upon him.
21 Та зарц бидэнд "Түүнийгээ над уруу аваад ир! Би түүнийг чинь үзье" гэж хэлсэн билээ.
44:22 And we said unto my lord, The lad cannot leave his father: for if he should leave his father, his father would die.
22 Тэгэхэд "Тэр хүү эцгээ орхиж чадахгүй. Хэрэв тэр эцгээ орхивол эцэг нь үхэх болно" гэж бид эзэн танд хэлсэн билээ.
44:23 And you said unto your servants, Except your youngest brother come down with you, all of you shall see my face no more.
23 Тэгэхэд та зарц бидэнд хандаж "Хэрэв отгон дүү чинь та нартай хамт ирэхгүй бол та нар миний нүүрийг дахин харахгүй" гэсэн билээ.
44:24 And it came to pass when we came up unto your servant my father, we told him the words of my lord.
24 Тэгээд таны зарц бид эцэгтээ буцаж очоод, эзэн таны үгийг түүнд хэлсэн.
44:25 And our father said, Go again, and buy us a little food.
25 Тэгээд эцэг маань "Буцаж яваад, жаахан хоол хүнс худалдаж авчир!" гэсэнд
44:26 And we said, We cannot go down: if our youngest brother be with us, then will we go down: for we may not see the man's face, except our youngest brother be with us.
26 бид "Явж чадахгүй. Хэрэв отгон дүү маань бидэнтэй хамт явбал бид явна. Отгон дүү маань бидэнтэй хамт явахгүй бол тэр хүний нүүрийг бид харж чадахгүй" гэсэнд
44:27 And your servant my father said unto us, All of you know that my wife bare me two sons:
27 таны зарц бидний эцэг бидэнд хандан "Та нар мэдэж байгаа. Эхнэр маань надад хоёр хүү төрүүлж өгсөн.
44:28 And the one went out from me, and I said, Surely he is torn in pieces; and I saw him not since:
28 Нэг нь надаас явчихсан. Тэрээр үнэхээр тастчуулсан байна гэж би хэлсэн. Түүнээс хойш би түүнийг хараагүй.
44:29 And if all of you take this also from me, and mischief befall him, all of you shall bring down my gray hairs with sorrow to the grave.
29 Хэрэв та нар энэ нэгнийг нь надаас авч явахад түүнд минь гай тохиолдвол миний буурал толгойг та бүгд уйтгар гунигтайгаар Үхэгсдийн оронд очуулах болно" гэв.
44:30 Now therefore when I come to your servant my father, and the lad be not with us; seeing that his life is bound up in the lad's life;
30 Эцгийнх нь амь хүүгийнхээ амьтай холбоотой байдаг учир одоо намайг эцэгтээ буцаж очиход энэ хүү бидэнтэй хамт байхгүй бол
44:31 It shall come to pass, when he sees that the lad is not with us, that he will die: and your servants shall bring down the gray hairs of your servant our father with sorrow to the grave.
31 эцэг маань хүүгээ байхгүйг үзээд, үхэх болно. Тэгвэл таны зарц бид эцгийнхээ буурал толгойг уйтгар гунигтайгаар Үхэгсдийн оронд очуулах болно.
44:32 For your servant became guarantor for the lad unto my father, saying, If I bring him not unto you, then I shall bear the blame to my father for ever.
32 Таны зарц би эцэгтээ энэ хүүхдийн төлөө даалт гаргаж, "Хэрэв би түүнийг танд буцааж авчрахгүй бол би өөрөө эцэг таны өмнө мөнхөд гэмийг үүрэх болно" гэж хэлсэн билээ.
44:33 Now therefore, I pray you, let your servant abide instead of the lad a bondman to my lord; and let the lad go up with his brethren.
33 Тиймээс зарц намайг энэ хүүгийн оронд эзний зарц болгон үлдээж, түүнийг ах нартай нь хамт явуулна уу?
44:34 For how shall I go up to my father, and the lad be not with me? lest possibly I see the evil that shall come on my father.
34 Тэр хүү надтай хамт байхгүй бол би эцэгтээ хэрхэн очих вэ? Эцэгт минь учрах гашуун зовлонг надад бүү харуулаач гэв.
45:1 Then Joseph could not refrain himself before all them that stood by him; and he cried, Cause every man to go out from me. And there stood no man with him, while Joseph made himself known unto his brethren.
1 Иосеф хажуудаа байсан үйлчлэгч зарц нарынхаа өмнө сэтгэлээ барьж чадахгүйд хүрээд, -Бүгдээрээ надаас зайлцгаа! хэмээн хашхирчээ. Иосефыг ах дүү нартаа өөрийгөө таниулахад түүний хамт хэн ч байсангүй.
45:2 And he wept aloud: and the Egyptians and the house of Pharaoh heard.
2 Иосефын енгэнэн уйлсан нь египетчүүдэд сонсогдсон ба Фараоны ордонд ч сонсогджээ.
45:3 And Joseph said unto his brethren, I am Joseph; does my father yet live? And his brethren could not answer him; for they were troubled at his presence.
3 Иосеф ах дүү нартаа хандан -Би Иосеф байна. Эцэг минь одоо хүртэл амьд сэрүүн байна уу? гэсэнд ах дүү нар нь түүнээс айн сандарснаасаа болоод хариулж чадсангүй.
45:4 And Joseph said unto his brethren, Come near to me, I pray you. And they came near. And he said, I am Joseph your brother, whom all of you sold into Egypt.
4 Иосеф ах нартаа -Над уруу ойртоцгоо гэсэнд тэд ойртон очжээ. Тэгээд Иосеф -Би бол та нарын дүү Иосеф, та нарын Египет уруу худалдсан тэр хүн чинь байна.
45:5 Now therefore be not grieved, nor angry with yourselves, that all of you sold me here: for God did send me before you to preserve life.
5 Та нар намайг энэ газар худалдсандаа бүү санаа зов, бүү харамс. Бурхан амийг аврахаар та нараас өмнө намайг илгээжээ.
45:6 For these two years has the famine been in the land: and yet there are five years, in the which there shall neither be earring nor harvest.
6 Энэ нутагт хоёр жилийн турш ган зуд болсон бөгөөд бас дахин таван жил газар хагалж ч чадахгүй, ургац хурааж ч чадахгүй.
45:7 And God sent me before you to preserve you a posterity in the earth, and to save your lives by a great deliverance.
7 Бурхан их авралаараа та нарыг амьд үлдээж, үр удмыг чинь газар дэлхий дээр уламжлуулан үлдээхээр та нараас өмнө намайг илгээжээ.
45:8 So now it was not you that sent me here, but God: and he has made me a father to Pharaoh, and lord of all his house, and a ruler throughout all the land of Egypt.
8 Тийм учраас намайг нааш нь та нар явуулаагүй, харин Бурхан явуулсан. Бурхан намайг Фараоны эцэг, түүний бүх гэрийн эзэн, Египетийн бүх нутгийн захирагч болгосон билээ.
45:9 Haste all of you, and go up to my father, and say unto him, Thus says your son Joseph, God has made me lord of all Egypt: come down unto me, tarry not:
9 Та нар эцэг дээр минь түргэн очиж, түүнд "Таны хүү Иосеф ингэж хэлэв. "Бурхан таны хүү Иосефыг бүх Египетийн эзэн болгожээ. Над уруу даруй түргэн ирээч.
45:10 And you shall dwell in the land of Goshen, and you shall be near unto me, you, and your children, and your children's children, and your flocks, and your herds, and all that you have:
10 Та үр хүүхэд, ач зээ нар, мал сүрэг, бүх эд хөрөнгийнхөө хамт Гошен нутагт амьдран сууж, надад ойрхон бай.
45:11 And there will I nourish you; for yet there are five years of famine; lest you, and your household, and all that you have, come to poverty.
11 Ган зуд дахин таван жил үргэлжлэх учир би тэнд таныг тэжээнэ. Та болон танайхан, таны бүх харьяат нар ядарч зүдэрч магадгүй" гээрэй.
45:12 And, behold, your eyes see, and the eyes of my brother Benjamin, that it is my mouth that speaks unto you.
12 Та нарын болон миний дүү Бениамины нүдэн дээр та нарт энэ үгийг хэлж байгаа хүн бол Иосеф би биеэрээ байна.
45:13 And all of you shall tell my father of all my glory in Egypt, and of all that all of you have seen; and all of you shall haste and bring down my father here.
13 Та нар Египет дэх миний алдар хүндийн тухай болон энд үзэж харсан бүхнээ эцэгт минь цөмийг нь хэлээрэй. Тэгээд эцгийг минь энд түргэн авчир!" гээд,
45:14 And he fell upon his brother Benjamin's neck, and wept; and Benjamin wept upon his neck.
14 өөрийн дүү Бениаминыхаа хүзүүгээр тэврэн уйлахад Бениамин ч бас түүний хүзүүгээр тэврэн уйлав.
45:15 Moreover he kissed all his brethren, and wept upon them: and after that his brethren talked with him.
15 Иосеф бас ах нараа үнсээд, тэвэрч уйлав. Тэгээд ах нар нь түүнтэй ярилцацгаав.
45:16 And the fame thereof was heard in Pharaoh's house, saying, Joseph's brethren are come: and it pleased Pharaoh well, and his servants.
16 Иосефын ах нарын ирсэн тухай сураг Фараоны ордонд сонсогдож, Фараон болон түүний түшмэд баярлацгаав.
45:17 And Pharaoh said unto Joseph, Say unto your brethren, This do all of you; load your beasts, and go, get you unto the land of Canaan;
17 Фараон Иосефт хандан -Ах дүү нартаа тушаа. Та нар хоол хүнсээ ачаалан хөдөлж, Канаан нутагтаа очиж,
45:18 And take your father and your households, and come unto me: and I will give you the good of the land of Egypt, and all of you shall eat the fat of the land.
18 эцгээ болон гэр орныхныгоо дагуулан нааш хүрч ир! Би та нарт Египетийн хамгийн сайн газрыг өгнө. Та нар тэр газрын үр шимийг хүртэх болно.
45:19 Now you are commanded, this do all of you; take you wagons out of the land of Egypt for your little ones, and for your wives, and bring your father, and come.
19 Та нар одоо тушаал авсан тул гүйцэтгэ. Египет нутгаас хөсөг тэрэг авч, эхнэр хүүхдүүдээ суулган, эцгээ авчруул.
45:20 Also regard not your stuff; for the good of all the land of Egypt are yours.
20 Та нар эд хөрөнгөндөө харамсах хэрэггүй. Учир нь Египетийн хамаг сайн сайхан юм та нарынх гээрэй! гэв.
45:21 And the children of Israel did so: and Joseph gave them wagons, according to the commandment of Pharaoh, and gave them provision for the way.
21 Израилийн хөвгүүд ёсчлон хийжээ. Иосеф Фараоны тушаасан ёсоор тэдэнд хөсөг тэрэг болон замын хүнс өгөв.
45:22 To all of them he gave each man changes of raiment; but to Benjamin he gave three hundred pieces of silver, and five changes of raiment.
22 Бас тэрээр хүн бүрд нижгээд хувцас өгч, Бениаминд гурван зуун шекел мөнгө болон таван ээлжийн хувцас өгчээ.
45:23 And to his father he sent after this manner; ten asses laden with the good things of Egypt, and ten she asses laden with corn and bread and food for his father by the way.
23 Мөн тэрээр эцэгтээ арван эр илжгэнд Египетийн сайн эд бараа ачуулж арван эм илжгэнд эцгийнхээ замд хэрэглэх будаа тариа, талх, замын хүнсийг ачуулж явуулав.
45:24 So he sent his brethren away, and they departed: and he said unto them, See that all of you fall not out by the way.
24 Тэрээр ах нараа үдэж гаргахдаа -Замдаа битгий хэрэлдээрэй! гэж тэдэнд хэлэв.
45:25 And they went up out of Egypt, and came into the land of Canaan unto Jacob their father,
25 Тэд Египетээс гарч, Канаан нутагт эцэг Иаковынд хүрч ирэв.
45:26 And told him, saying, Joseph is yet alive, and he is governor over all the land of Egypt. And Jacob's heart fainted, for he believed them not.
26 Тэгээд эцэгтээ -Иосеф одоо ч амьд байна. Тэрээр Египетийн бүх нутгийн захирагч болжээ гэсэнд Иаков гайхаж, тэдэнд итгэсэнгүй.
45:27 And they told him all the words of Joseph, which he had said unto them: and when he saw the wagons which Joseph had sent to carry him, the spirit of Jacob their father revived:
27 Тэгээд тэд Иосефын өөрсдөд нь захиж хэлсэн бүх үгийг эцэгтээ хэлж өгөв. Эцэг Иаков нь өөрийг нь суулгаж аваачихаар Иосефын илгээсэн хөсөг тэрэгнүүдийг хараад, сэтгэл нь сэргэв.
45:28 And Israel said, It is enough; Joseph my son is yet alive: I will go and see him before I die.
28 Израиль -Одоо боллоо. Миний хүү Иосеф одоо хүртэл амьд байгаа юм байна. Би үхэхээсээ өмнө очиж, түүнтэй уулзъя гэж хэлэв.
46:1 And Israel took his journey with all that he had, and came to Beersheba, and offered sacrifices unto the God of his father Isaac.
1 Тэгээд Израиль хамаг хөрөнгө хогшлоо авч хөдлөөд, Беершебад ирж, эцэг Исаакийнхаа Бурханд тахил өргөв.
46:2 And God spoke unto Israel in the visions of the night, and said, Jacob, Jacob. And he said, Here am I.
2 Шөнө нь Бурхан Израильд үзэгдэж, -Иаков аа! Иаков аа! гэж дуудахад Иаков -Би энд байна гэж хариулав.
46:3 And he said, I am God, the God of your father: fear not to go down into Egypt; for I will there make of you a great nation:
3 Бурхан -Би Бурхан байна. Чиний эцгийн Бурхан байна. Чи Египет уруу явахаасаа битгий ай. Би тэнд чамайг агуу үндэстэн болгож өгнө.
46:4 I will go down with you into Egypt; and I will also surely bring you up again: and Joseph shall put his hand upon yours eyes.
4 Би чамтай хамт Египетэд очоод, заавал чамайг буцааж авчирна. Иосеф чиний нүдийг аниулах болно гэв.
46:5 And Jacob rose up from Beersheba: and the sons of Israel carried Jacob their father, and their little ones, and their wives, in the wagons which Pharaoh had sent to carry him.
5 Иаков Беершебагаас хөдөлжээ. Израилийн хөвгүүд Фараоны суулгахаар илгээсэн тэр тэргэнд эцэг Иаков болон эхнэр хүүхдүүдээ суулгажээ.
46:6 And they took their cattle, and their goods, which they had got in the land of Canaan, and came into Egypt, Jacob, and all his seed with him:
6 Тэд бас мал сүргээ, Канаан нутагт хуримтлуулсан эд хөрөнгөө авав. Иаков болон түүний үр удам бүгдээрээ Египетэд очлоо.
46:7 His sons, and his sons' sons with him, his daughters, and his sons' daughters, and all his seed brought he with him into Egypt.
7 Ийнхүү Иаков хөвгүүд, ач нар, охид, зээ нар, бүх үр хүүхдээ дагуулж, Египетэд очжээ.
46:8 And these are the names of the children of Israel, which came into Egypt, Jacob and his sons: Reuben, Jacob's firstborn.
8 Египетэд очсон Израилийн гэр бүлийнхний нэр ийм байна. Иаков болон Иаковын ууган хүү Реубен.
46:9 And the sons of Reuben; Hanoch, and Phallu, and Hezron, and Carmi.
9 Реубений хөвгүүд Ханох, Паллу, Хезрон, Карми.
46:10 And the sons of Simeon; Jemuel, and Jamin, and Ohad, and Jachin, and Zohar, and Shaul the son of a Canaanitish woman.
10 Симеоны хөвгүүд Иемуел, Иамин, Охад, Иахин, Зохар, Канаан эмэгтэйгээс төрсөн Шаул.
46:11 And the sons of Levi; Gershon, Kohath, and Merari.
11 Левийн хөвгүүд Гершом, Кохат, Мерари.
46:12 And the sons of Judah; Er, and Onan, and Shelah, and Pharez, and Zarah: but Er and Onan died in the land of Canaan. And the sons of Pharez were Hezron and Hamul.
12 Иудагийн хөвгүүд Ер, Онан, Шела, Перез, Зера нар бөгөөд (харин Ер, Онан хоёр Канааны нутагт үхжээ.) Перезийн хөвгүүд Хезрон ба Хамул.
46:13 And the sons of Issachar; Tola, and Phuvah, and Job, and Shimron.
13 Иссахарын хөвгүүд Тола, Пувва, Иов болон Шимрон.
46:14 And the sons of Zebulun; Sered, and Elon, and Jahleel.
14 Зебулуны хөвгүүд Серед, Елон, Иахлеел болой.
46:15 These be the sons of Leah, which she bare unto Jacob in Padanaram, with his daughter Dinah: all the souls of his sons and his daughters were thirty and three.
15 Эдгээр нь Паддан-арамд Леагийн Иаковт төрүүлж өгсөн хөвгүүд бөгөөд түүний охин Дина, түүний охид, хөвгүүд бүгд нийлээд гучин гурав болой.
46:16 And the sons of Gad; Ziphion, and Haggi, Shuni, and Ezbon, Eri, and Arodi, and Areli.
16 Гадын хөвгүүд нь Зифион, Хагги, Шуни, Езбон, Ери, Ароди, Арели болой.
46:17 And the sons of Asher; Jimnah, and Ishuah, and Isui, and Beriah, and Serah their sister: and the sons of Beriah; Heber, and Malchiel.
17 Ашерын хөвгүүд нь Имна, Ишва, Ишви, Бериа болой. Тэдний охин дүү нь Сера, Бериагийн хөвгүүд нь Хебер, Малхиел хоёр.
46:18 These are the sons of Zilpah, whom Laban gave to Leah his daughter, and these she bare unto Jacob, even sixteen souls.
18 Эдгээр нь Лабан өөрийн охин Леад авч өгсөн Зилпагийн Иаковт төрүүлж өгсөн арван зургаан хүүхдүүд болой.
46:19 The sons of Rachel Jacob's wife; Joseph, and Benjamin.
19 Иаковын эхнэр Рахелын хүүхдүүд нь Иосеф, Бениамин хоёр юм.
46:20 And unto Joseph in the land of Egypt were born Manasseh and Ephraim, which Asenath the daughter of Potipherah priest of On bare unto him.
20 Оны тахилч Потиферагийн охин Асенатаас Египет нутагт Иосефт төрүүлж өгсөн Манассе, Ефраим хоёр.
46:21 And the sons of Benjamin were Belah, and Becher, and Ashbel, Gera, and Naaman, Ehi, and Rosh, Muppim, and Huppim, and Ard.
21 Бениамины хөвгүүд нь Бела, Бехер, Ашбел, Гера, Нааман, Ехи, Рош, Муппим, Хуппим, Ард болой.
46:22 These are the sons of Rachel, which were born to Jacob: all the souls were fourteen.
22 Тэдгээр нь Иаковт Рахелын төрүүлж өгсөн хөвгүүд болой. Тэд бүгд нийлээд арван дөрвүүлээ юм.
46:23 And the sons of Dan; Hushim.
23 Даны хүү нь Хушим.
46:24 And the sons of Naphtali; Jahzeel, and Guni, and Jezer, and Shillem.
24 Нафталийн хөвгүүд нь Иахзеел, Гуни, Иезер, Шиллем.
46:25 These are the sons of Bilhah, which Laban gave unto Rachel his daughter, and she bare these unto Jacob: all the souls were seven.
25 Эдгээр нь Лабан өөрийн охин Рахелд авч өгсөн Билхагаас Иаковт төрүүлж өгсөн хөвгүүд бөгөөд бүгд долоо юм.
46:26 All the souls that came with Jacob into Egypt, which came out of his loins, besides Jacob's sons' wives, all the souls were threescore and six;
26 Египетэд Иаковтай хамт ирсэн хүмүүс нь түүний бэрүүдээс гадна жаран зургаан хүн байв. Эдгээр нь бүгд Иаковаас гарсан хүмүүс юм.
46:27 And the sons of Joseph, which were born him in Egypt, were two souls: all the souls of the house of Jacob, which came into Egypt, were threescore and ten.
27 Египетэд төрсөн Иосефын хөвгүүд гэвэл хоёр бөгөөд Египетэд ирсэн Иаковынхан бүгд дал болой.
46:28 And he sent Judah before him unto Joseph, to direct his face unto Goshen; and they came into the land of Goshen.
28 Иаков Гошен уруу замчлуулахаар Иудаг урьдаар Иосефт илгээж, улмаар тэд Гошен нутагт хүрэлцэн иржээ.
46:29 And Joseph made ready his chariot, and went up to meet Israel his father, to Goshen, and presented himself unto him; and he fell on his neck, and wept on his neck a good while.
29 Иосеф хөсөг тэргээ бэлтгэж, эцэг Израильтайгаа уулзахаар Гошенд хүрч очоод, түүнд өөрийгөө үзүүлэн, хүзүүгээр нь тэврээд удтал уйлав.
46:30 And Israel said unto Joseph, Now let me die, since I have seen your face, because you are yet alive.
30 Израиль Иосефт хандаж -Чиний амьд байгааг харж, царай зүсийг чинь нүдээрээ үзсэнээс хойш би одоо үхье гэв.
46:31 And Joseph said unto his brethren, and unto his father's house, I will go up, and show Pharaoh, and say unto him, My brethren, and my father's house, which were in the land of Canaan, are come unto me;
31 Иосеф өөрийн ах дүү нар болон эцгийнхэндээ хандаж -Би очиж Фараонд хэлье. Би түүнд "Канаанд байсан ах дүү нар болон эцгийнхэн маань над уруу хүрч ирлээ.
46:32 And the men are shepherds, for their trade has been to feed cattle; and they have brought their flocks, and their herds, and all that they have.
32 Тэд бол хоньчид, угаасаа мал малласаар ирсэн улс. Тэд мал сүргээ, хамаг эд хөрөнгөө авч иржээ" гэе.
46:33 And it shall come to pass, when Pharaoh shall call you, and shall say, What is your occupation?
33 Фараон та нарыг дуудаад "Та нар юу хийдэг улс вэ?" гэж асуухлаар нь
46:34 That all of you shall say, Your servants' trade has been about cattle from our youth even until now, both we, and also our fathers: that all of you may dwell in the land of Goshen; for every shepherd is an abomination unto the Egyptians.
34 та нар "Таны зарц бид болон бидний өвөг дээдэс хар багаасаа өдий хүртэл мал малласаар ирлээ" гэж хэлээрэй. Египетчүүд хоньчдод маш дургүй учир та нарыг Гошен нутагт суулгах болно гэв.
47:1 Then Joseph came and told Pharaoh, and said, My father and my brethren, and their flocks, and their herds, and all that they have, are come out of the land of Canaan; and, behold, they are in the land of Goshen.
1 Иосеф Фараонд очоод, -Миний эцэг болон ах нар маань мал сүрэг, хамаг эд хөрөнгөө авч, Канаанаас хүрэлцэн ирээд, одоо Гошен нутагт байна гээд
47:2 And he took some of his brethren, even five men, and presented them unto Pharaoh.
2 ах нараасаа таван хүнийг сонгож, Фараонд бараалхуулжээ.
47:3 And Pharaoh said unto his brethren, What is your occupation? And they said unto Pharaoh, Your servants are shepherds, both we, and also our fathers.
3 Фараон түүний ах нараас -Та нар юу хийдэг улс вэ? гэж асуусанд тэд -Таны зарц бид хоньчид. Бид болон бидний өвөг дээдэс бүгд тийм улс гэв.
47:4 They said moreover unto Pharaoh, In order to sojourn in the land are we come; for your servants have no pasture for their flocks; for the famine is sore in the land of Canaan: now therefore, we pray you, let your servants dwell in the land of Goshen.
4 Тэд бас Фараонд хандаж -Канаан нутагт болсон хүнд хэцүү ган зудад таны зарц бидний мал сүрэг бэлчээргүй болсон тул бид энд нутаглахаар хүрч ирлээ. Тиймээс зарц биднийг Гошен нутагт суулгаж өгнө үү? гэж хэлэв.
47:5 And Pharaoh spoke unto Joseph, saying, Your father and your brethren are come unto you:
5 Фараон Иосефт хандаж -Чиний эцэг болон ах нар чинь чам дээр хүрч ирсэн байна.
47:6 The land of Egypt is before you; in the best of the land make your father and brethren to dwell; in the land of Goshen let them dwell: and if you know any men of activity among them, then make them rulers over my cattle.
6 Египетийн нутаг чиний өмнө байна. Чи эцгээ, ах нараа энэ нутгийн хамгийн сайн газарт суулга. Тэднийг Гошен нутагт суулга. Хэрэв тэдний дунд чадвартай сайн хүмүүс байгааг мэдвэл, миний мал сүргийг тэдэнд хариуцуул гэв.
47:7 And Joseph brought in Jacob his father, and set him before Pharaoh: and Jacob blessed Pharaoh.
7 Иосеф эцэг Иаковаа дагуулж ирээд, Фараонд бараалхуулжээ. Иаков Фараоныг ерөөв.
47:8 And Pharaoh said unto Jacob, How old are you?
8 Фараон Иаковаас -Та нас сүүдэр хэдтэй вэ? гэж асуусанд
47:9 And Jacob said unto Pharaoh, The days of the years of my pilgrimage are an hundred and thirty years: few and evil have the days of the years of my life been, and have not attained unto the days of the years of the life of my fathers in the days of their pilgrimage.
9 Иаков Фараонд -Би газар орон хэрэн явсаар зуун гучин жил болж байна. Би тийм ч урт наслаагүй, өвөг дээдсийнхээ нутаг газар сэлгэн амьдарсан он жилүүдэд хүрээгүй боловч хүнд бэрхийг тууллаа гэв.
47:10 And Jacob blessed Pharaoh, and went out from before Pharaoh.
10 Иаков Фараоныг ерөөгөөд, тэндээсээ гарч одов.
47:11 And Joseph placed his father and his brethren, and gave them a possession in the land of Egypt, in the best of the land, in the land of Rameses, as Pharaoh had commanded.
11 Иосеф Фараоны тушаасан ёсоор эцэг болон ах нараа тэнд суулгаж, Египетийн хамгийн сайн газар Рамесес нутгийг тэдэнд өмч болгон өгчээ.
47:12 And Joseph nourished his father, and his brethren, and all his father's household, with bread, according to their families.
12 Иосеф өөрийн эцэг, ах нар болон эцгийнхээ бүх гэр бүл, үр хүүхдүүдийг нь хоол хүнсээр хангах болжээ.
47:13 And there was no bread in all the land; for the famine was very sore, so that the land of Egypt and all the land of Canaan fainted by reason of the famine.
13 Ган зудад үлэмж нэрвэгдсэнээс бүх нутагт хоол хүнсгүй болж, Египет болон Канаан нутаг ган зудад үгүйрэн туйлджээ.
47:14 And Joseph gathered up all the money that was found in the land of Egypt, and in the land of Canaan, for the corn which they bought: and Joseph brought the money into Pharaoh's house.
14 Иосеф үр тариа худалдаж, Египет болон Канаан нутгийн бүх мөнгийг хурааж, Фараоны ордонд авчрав.
47:15 And when money failed in the land of Egypt, and in the land of Canaan, all the Egyptians came unto Joseph, and said, Give us bread: for why should we die in your presence? for the money fails.
15 Египет болон Канаан нутгийнхан мөнгөө дуусгажээ. Египетчүүд бүгдээр Иосефт ирж -Бидний хамаг мөнгө дууссан. Бидэнд хоол хүнс өгөөч. Бид яагаад таны өмнө үхэх ёстой юм бэ? гэсэнд
47:16 And Joseph said, Give your cattle; and I will give you for your cattle, if money fail.
16 Иосеф -Та нар малаа авчирч өг. Та нарын мөнгө дууссан учир би малын чинь оронд үр тариа өгье гэжээ.
47:17 And they brought their cattle unto Joseph: and Joseph gave them bread in exchange for horses, and for the flocks, and for the cattle of the herds, and for the asses: and he fed them with bread for all their cattle for that year.
17 Тэгээд тэд мал сүргээ Иосефт авчирч өгөв. Иосеф тэдний авчирсан адуу, хонь, ямаа, үхэр болон илжигний оронд хоол хүнс өгчээ. Иосеф бүх мал сүргийнх нь оронд тэднийг тэр жилдээ хоол хүнсээр хангав.
47:18 When that year was ended, they came unto him the second year, and said unto him, We will not hide it from my lord, how that our money is spent; my lord also has our herds of cattle; there is not ought left in the sight of my lord, but our bodies, and our lands:
18 Тэр жил өнгөрч, дараачийн жил нь болоход хүмүүс Иосефт ирж -Мөнгөө бүгдийг нь дуусгаснаа бид танаас нуухгүй. Мөн мал сүрэг маань бүгд эзэн таных. Бидний бие болон газар нутгаас маань өөр эзэн танд өгөх юм юу ч үлдсэнгүй.
47:19 Wherefore shall we die before yours eyes, both we and our land? buy us and our land for bread, and we and our land will be servants unto Pharaoh: and give us seed, that we may live, and not die, that the land be not desolate.
19 Бид ч газар нутагтайгаа эзэн таны өмнө яагаад үхэх ёстой юм бэ? Бидний биеийг болон газар нутгийг маань хоол хүнсээр худалдаж ав! Бид газар нутагтайгаа хамт Фараоны боол зарц болцгооё. Бидэнд үр тариа хайрлаач. Тэгвэл газар нутаг маань ч цөлжихгүй гэв.
47:20 And Joseph bought all the land of Egypt for Pharaoh; for the Egyptians sold every man his field, because the famine prevailed over them: so the land became Pharaoh's.
20 Тиймээс Иосеф Египетийн бүх газрыг худалдаж аваад, Фараонд өгчээ. Хүнд хэцүү өлсгөлөнд нэрвэгдсэнээс болж, Египетийн хүн бүр өөрийнхөө газрыг худалдав. Тэгээд газар Фараоных болжээ.
47:21 And as for the people, he removed them to cities from one end of the borders of Egypt even to the other end thereof.
21 Иосеф Египетийн нутгийн нэг захаас нөгөө зах хүртэл хүмүүсийг хотууд уруу нүүлгэн шилжүүлжээ.
47:22 Only the land of the priests bought he not; for the priests had a portion assigned them of Pharaoh, and did eat their portion which Pharaoh gave them: wherefore they sold not their lands.
22 Харин зөвхөн тахилчдын газрыг л худалдаж авсангүй. Учир нь тахилчид Фараонаас хувь хүртдэг, Фараонаас өгдөг хишиг хувиар хооллодог тул газраа худалдсангүй.
47:23 Then Joseph said unto the people, Behold, I have bought you this day and your land for Pharaoh: lo, here is seed for you, and all of you shall sow the land.
23 Иосеф ард түмэнд хандаж -Би өнөөдөр та нарыг болон та нарын газрыг Фараоны төлөө худалдаж авсан юм. Энд үр тариа байна. Та нар түүнийг газартаа тарьцгаа!
47:24 And it shall come to pass in the increase, that all of you shall give the fifth part unto Pharaoh, and four parts shall be your own, for seed of the field, and for your food, and for them of your households, and for food for your little ones.
24 Та нар ургацаа хурааж, тавны нэгийг нь Фараонд өгөөд, үлдсэн дөрвөн хувийг нь өөрсдөдөө авч, талбайд тарих үр ба өөрсөддөө болон гэрийнхэндээ, үр хүүхдүүддээ өгөх хоол хүнс болгон хэрэглэцгээ! гэсэнд
47:25 And they said, You have saved our lives: let us find grace in the sight of my lord, and we will be Pharaoh's servants.
25 тэд -Та бидний амийг аварлаа. Бид эзэн таны таалалд багтах болтугай! Бид Фараоны боол болцгооё гэлээ.
47:26 And Joseph made it a law over the land of Egypt unto this day, that Pharaoh should have the fifth part, except the land of the priests only, which became not Pharaoh's.
26 Иосеф ургацынхаа тавны нэгийг Фараонд өргөх ёстой газрын хууль тогтоосон нь өнөөдрийг хүртэл хүчинтэй ажээ. Зөвхөн тахилчдын газар л Фараоных болсонгүй.
47:27 And Israel dwelt in the land of Egypt, in the country of Goshen; and they had possessions therein, and grew, and multiplied exceedingly.
27 Израильчууд Египетийн Гошен газарт нутаглан сууж, тэр газрыг өмчлөн, өсөн нэмэгдэж, өнөр өтгөн болцгоов.
47:28 And Jacob lived in the land of Egypt seventeen years: so the whole age of Jacob was an hundred forty and seven years.
28 Иаков Египетийн нутагт арван долоон жил амьдран сууж, зуун дөчин долоо насалжээ.
47:29 And the time drew nigh that Israel must die: and he called his son Joseph, and said unto him, If now I have found grace in your sight, put, I pray you, your hand under my thigh, and deal kindly and truly with me; bury me not, I pray you, in Egypt:
29 Израилийн үхэх цаг нь ойртоход хүү Иосефоо дуудаж, түүнд хандан -Би одоо чиний тааллыг авсан бол чи гараа миний өгзгөн доогуур хийж, надад энэрэл хайр болон итгэл найдвараар хандаач! Намайг Египетэд битгий оршуулаарай!
47:30 But I will lie with my fathers, and you shall carry me out of Egypt, and bury me in their buryingplace. And he said, I will do as you have said.
30 Харин өвөг дээдэстэйгээ хамт нойрсох цагт минь чи намайг Египетээс аваачиж, тэднийг нутаглуулсан газарт оршуулаарай! гэжээ. Иосеф -Би таны хэлсэн ёсоор хийнэ гэж хэлэв.
47:31 And he said, Swear unto me. And he swore unto him. And Israel bowed himself upon the bed's head.
31 Иаков -Надад тангарагла гэсэнд Иосеф түүнд тангараглаж, Израиль орныхоо толгойд сөгдөн мөргөв.
48:1 And it came to pass after these things, that one told Joseph, Behold, your father is sick: and he took with him his two sons, Manasseh and Ephraim.
1 Түүнээс хойно нэгэн хүн Иосефт -Эцэг тань өвчтэй байна гэж хэлсэнд тэрээр Манассе, Ефраим хоёр хүүгээ аваад очив.
48:2 And one told Jacob, and said, Behold, your son Joseph comes unto you: and Israel strengthened himself, and sat upon the bed.
2 -Таны хүү Иосеф тан дээр хүрч ирлээ гэж нэг нь Иаковт хэлэхэд Израиль бүх хүчээ гарган орон дээрээ өндийж суув.
48:3 And Jacob said unto Joseph, God Almighty appeared unto me at Luz in the land of Canaan, and blessed me,
3 Иаков Иосефт хандаж -Төгс хүчит Бурхан Канаан нутгийн Лузд надад үзэгдэж, ерөөсөн билээ.
48:4 And said unto me, Behold, I will make you fruitful, and multiply you, and I will make of you a multitude of people; and will give this land to your seed after you for an everlasting possession.
4 Тэрээр надад "Би чамайг өнөр өтгөн болгож үржүүлнэ. Би чамаас олон үндэстэн бий болгож, энэ газрыг чиний үр хүүхдүүдэд үүрдийн өмч болгон өгнө" гэж хэлсэн.
48:5 And now your two sons, Ephraim and Manasseh, which were born unto you in the land of Egypt before I came unto you into Egypt, are mine; as Reuben and Simeon, they shall be mine.
5 Намайг Египетэд чам дээр очихын өмнө Египетэд чамд төрсөн Ефраим, Манассе хоёр хүү чинь минийх, Реубен, Симеон хоёр шиг минийх болно.
48:6 And your issue, which you brought forth after them, shall be yours, and shall be called after the name of their brethren in their inheritance.
6 Тэдний дараа чамаас төрсөн хүүхдүүд нь чинийх болно. Тэд ах нарынхаа нэрийн дор тэдний өвийг өвлөх болно.
48:7 And as for me, when I came from Padan, Rachel died by me in the land of Canaan in the way, when yet there was but a little way to come unto Ephrath: and I buried her there in the way of Ephrath; the same is Bethlehem.
7 Намайг Падданаас ирэх үед, Ефрат хүрэхийн өмнөхөн Канаан нутагт зам зууртаа Рахел нас барсан бөгөөд би түүнийг Ефрат хүрдэг замд оршуулсан билээ. (Ефрат бол одоогийн Бетлехем).
48:8 And Israel beheld Joseph's sons, and said, Who are these?
8 Израиль Иосефын хөвгүүдийг хараад, -Эд нар чинь хэн бэ? гэсэнд
48:9 And Joseph said unto his father, They are my sons, whom God has given me in this place. And he said, Bring them, I pray you, unto me, and I will bless them.
9 Иосеф -Эд нар бол энд Бурханаас надад хайрласан миний хөвгүүд гэж эцэгтээ хэлэв. Эцэг нь -Одоо тэднийг над дээр авчир! Би тэднийг ерөөе! гэлээ.
48:10 Now the eyes of Israel were dim for age, so that he could not see. And he brought them near unto him; and he kissed them, and embraced them.
10 Израиль өндөр настай болсон тул нүд нь муудаж, харж чадахгүй болжээ. Иосеф хоёр хүүгээ дагуулан, эцэгтээ хүрч очиход тэр хөвгүүдийг нь тэврэн үнсэв.
48:11 And Israel said unto Joseph, I had not thought to see your face: and, lo, God has showed me also your seed.
11 Тэгээд Иосефт хандаж -Би чиний царайг харна гэж хэзээ ч бодоогүй. Гэтэл Бурхан чиний хүүхдүүдийг ч бас надад харууллаа гэв.
48:12 And Joseph brought them out from between his knees, and he bowed himself with his face to the earth.
12 Иосеф эцгийнхээ өвдгөөс хоёр хүүгээ холдуулаад, газарт сөгдөн мөргөв.
48:13 And Joseph took them both, Ephraim in his right hand toward Israel's left hand, and Manasseh in his left hand toward Israel's right hand, and brought them near unto him.
13 Иосеф хоёр хүүгээ аваад, Ефраимыг өөрийнхөө баруун гараар Израилийн зүүн гар талд Манассег өөрийнхөө зүүн гараар Израилийн баруун гар талд гарган, эцэг уруугаа дагуулан түүнд дөхөж очив.
48:14 And Israel stretched out his right hand, and laid it upon Ephraim's head, who was the younger, and his left hand upon Manasseh's head, guiding his hands wisely; for Manasseh was the firstborn.
14 Израиль баруун гараа сунган, бага хүү Ефраимын толгой дээр тавьж, Манассе нь хэдийгээр том хүү нь боловч түүний толгой дээр зүүн гараа зөрүүлэн тавьжээ.
48:15 And he blessed Joseph, and said, God, before whom my fathers Abraham and Isaac did walk, the God which fed me all my life long unto this day,
15 Тэрээр Иосефыг ерөөгөөд -Миний өвөг эцэг Абрахам, Төрсөн эцэг Исаак хоёртой алхаж байсан Бурхан, Бүхий л амьдралын минь турш өнөөдрийг хүртэл асран тэтгэсэн Бурхан,
48:16 The Angel which redeemed me from all evil, bless the lads; and let my name be named on them, and the name of my fathers Abraham and Isaac; and let them grow into a multitude in the midst of the earth.
16 Намайг элдэв гай зовлонгоос ангижруулсан тэнгэр элч Энэ хүүхдүүдийг ерөөж, Тэд миний нэрээр болон миний өвөг эцэг Абрахам Бас төрсөн эцэг Исаакийн маань нэрээр дуудуулж, Газар дэлхий дээр өнөр өтгөн болгох болтугай! гэв.
48:17 And when Joseph saw that his father laid his right hand upon the head of Ephraim, it displeased him: and he held up his father's hand, to remove it from Ephraim's head unto Manasseh's head.
17 Эцэг нь баруун гараа Ефраимын толгой дээр тавьсныг Иосеф хараад, сэтгэлд нь нийцээгүй тул эцгийнхээ баруун гарыг, Ефраимын толгой дээрээс авч, Манассегийн толгой дээр тавих гэв.
48:18 And Joseph said unto his father, Not so, my father: for this is the firstborn; put your right hand upon his head.
18 Тэгээд эцэгтээ хандаж -Энэ биш ээ, аав аа! Энэ нь ууган хүү, та баруун гараа түүний толгой дээр тавина уу? гэсэнд
48:19 And his father refused, and said, I know it, my son, I know it: he also shall become a people, and he also shall be great: but truly his younger brother shall be greater than he, and his seed shall become a multitude of nations.
19 эцэг нь татгалзаж, -Би мэдэж байна, хүү минь. Би мэдэж байна. Тэр бас нэгэн овог болж, агуу их болно. Харин дүү нь түүнээс ч илүү агуу их болж, үр удам нь олон үндэстэн болно гэж хэлэв.
48:20 And he blessed them that day, saying, In you shall Israel bless, saying, God make you as Ephraim and as Manasseh: and he set Ephraim before Manasseh.
20 Тэгээд тэр өдөртөө тэднийг ерөөгөөд -Израильчууд та нарын нэрийг барьж "Бурхан та нарыг Ефраим шиг, Манассе шиг болгох болтугай!" хэмээн ерөөх болно
48:21 And Israel said unto Joseph, Behold, I die: but God shall be with you, and bring you again unto the land of your fathers.
21 Израиль Иосефт хандаж -Үхэх цаг минь боллоо. Харин Бурхан та нартай хамт байж, та нарыг өвөг дээдсийн тань газар уруу буцаах болно.
48:22 Moreover I have given to you one portion above your brethren, which I took out of the hand of the Amorite with my sword and with my bow.
22 Би чамд ах нарт чинь өгснөөсөө нэг хувь илүүг өгнө. Үүнийг би аморичуудаас илд, нумаараа булаан авсан юм гэв.
49:1 And Jacob called unto his sons, and said, Gather yourselves together, that I may tell you that which shall befall you in the last days.
1 Иаков хүүхдүүдээ дуудан -Та нар цугларцгаа. Би та нарт ирээдүйд юу болох тухай хэлж өгье.
49:2 Gather yourselves together, and hear, all of you sons of Jacob; and hearken unto Israel your father.
2 Иаковын хөвгүүд ээ! Та нар цугларцгааж, сонсоцгоо! Эцэг Израилийнхаа үгийг сонсоцгоо!
49:3 Reuben, you are my firstborn, my might, and the beginning of my strength, the excellency of dignity, and the excellency of power:
3 Реубен, чи бол миний ууган хүү, Миний хүч чадал, Сүр хүчний минь охь, Цог жавхлангийн оргил, Эрч чадлын дээд боловч
49:4 Unstable as water, you shall not excel; because you went up to your father's bed; then defiled you it: he went up to my couch.
4 Ус шиг бургилж байсан учир Чи эрч чадлын дээд болж чадахгүй. Чи эцгийнхээ орон дээр гарч, бузарласан. Тэр миний орон дээр гарсан юм.
49:5 Simeon and Levi are brethren; instruments of cruelty are in their habitations.
5 Симеон, Леви хоёр ах дүүс. Тэдний илд бол харгислалын зэвсэг юм.
49:6 O my soul, come not you into their secret; unto their assembly, mine honour, be not you united: for in their anger they slew a man, and in their self-will they dug down a wall.
6 Сүнс минь, тэдний хуйвалдаанд бүү оролцог. Оюун санаа минь, тэдний уулзалтад бүү нэгдэг. Тэд уур хилэнгээрээ хүн алж, Өөрсдийн дур зоргоороо үхрийн хөлийн шөрмөсийг тасалжээ.
49:7 Cursed be their anger, for it was fierce; and their wrath, for it was cruel: I will divide them in Jacob, and scatter them in Israel.
7 Тэдний уур догшин ширүүн, Хилэн нь харгис хэрцгий учир хараал идэг! Би тэднийг Иаковын дунд хувааж, Израилийн дунд тараана.
49:8 Judah, you are he whom your brethren shall praise: your hand shall be in the neck of yours enemies; your father's children shall bow down before you.
8 Иуда! Чамайг ах дүү нар чинь магтан өргөмжлөх болно. Гар чинь дайсныхаа хоолойг багалзуурдах болно. Эцгийн чинь хөвгүүд чиний өмнө сөгдөн бөхийх болно.
49:9 Judah is a lion's offspring: from the prey, my son, you are gone up: he stooped down, he couched as a lion, and as an old lion; who shall rouse him up?
9 Иуда, чи бол арслангийн гүег юм. Хүү минь! Чи барьсан олзоо орхин босов. Тэр мяраан арслан шиг хэвтэнэ. Арслан болохынх нь хувьд, хэн түүнийг босгохоор зүрхлэх вэ?
49:10 The sceptre shall not depart from Judah, nor a lawgiver from between his feet, until Shiloh come; and unto him shall the gathering of the people be.
10 Шилог иртэл хааны таяг Иудагаас салахгүй. Захирагчийн шийдэм түүний хөлийн хоорондоос салахгүй. Бүх хүн түүнийг дуулгавартай дагах болно.
49:11 Binding his foal unto the vine, and his ass's colt unto the choice vine; he washed his garments in wine, and his clothes in the blood of grapes:
11 Илжгээ усан үзмийн модноос уяж, Дудрангаа хамгийн сайхан усан үзмийн модноос уяж, Хувцсаа дарсанд, нөмрөгөө усан үзмийн шүүсэнд угаана.
49:12 His eyes shall be red with wine, and his teeth white with milk.
12 Дарснаас болж нүд нь улайж, Сүүнээс болж шүд нь цайх болно.
49:13 Zebulun shall dwell at the haven of the sea; and he shall be for an haven of ships; and his border shall be unto Zidon.
13 Зебулун далайн эрэгт амьдран сууж, Усан онгоцны зогсоолтой болж, Бас нутгийнх нь хил хязгаар Сидон хүртэл өргөжинө.
49:14 Issachar is a strong ass couching down between two burdens:
14 Иссахар нь хонины хашааны хооронд хэвтдэг хүч сайтай илжиг юм.
49:15 And he saw that rest was good, and the land that it was pleasant; and bowed his shoulder to bear, and became a servant unto tribute.
15 Тэрээр амрах газраа хараад, Сайн гэж тооцоод, Мөрөө доошлуулж, Ачаагаа үүрээд, Хүнд хүчир дарамтан дор зарагдана.
49:16 Dan shall judge his people, as one of the tribes of Israel.
16 Дан нь Израилийн нэгэн овгийн хувьд, Ард олноо шүүх болно.
49:17 Dan shall be a serpent by the way, an adder in the path, that bites the horse heels, so that his rider shall fall backward.
17 Дан замын хажуугийн могой, Морины өсгийг хатгаж, Унаж яваа эзнийг нь арагш унагадаг замын хажуугийн хорт могой болно.
49:18 I have waited for your salvation, O LORD.
18 ЭЗЭН минь, би Таны авралыг хүлээдэг.
49:19 Gad, a troop shall overcome him: but he shall overcome at the last.
19 Гад нь цэрэгт довтлуулах боловч Тэдний араас хөөж довтолно.
49:20 Out of Asher his bread shall be fat, and he shall yield royal dainties.
20 Ашерын хоол хүнс тос дааж, Тэрээр хааны амтат хоолыг зэхэж өгнө.
49:21 Naphtali is a hind let loose: he gives goodly words.
21 Нафтали нь уянгат хоолойгоор дуулдаг эрх дураараа согоо юм.
49:22 Joseph is a fruitful bough, even a fruitful bough by a well; whose branches run over the wall:
22 Иосеф нь үр жимс ихтэй саглагар мөчир. Булгийн дэргэдэх саглагар мөчир, Тэр мөчир нь ханыг даван ургана.
49:23 The archers have sorely grieved him, and shot at him, and hated him:
23 Мэргэн харваачид түүнийг харгислан харваад, Нэхэн хөөсөн боловч
49:24 But his bow abode in strength, and the arms of his hands were made strong by the hands of the mighty God of Jacob; (from thence is the shepherd, the stone of Israel:)
24 Иосефын нум бат бэх, Гар нь хүчтэй байх бөгөөд Энэ нь Иаковын Төгс Хүчит Нэгэний гараас, Израилийн Хад болох Хоньчин гарах болно.
49:25 Even by the God of your father, who shall help you; and by the Almighty, who shall bless you with blessings of heaven above, blessings of the deep that lies under, blessings of the breasts, and of the womb:
25 Чиний эцгийн Бурханаар дамжин Түүнээс чамд туслах болно. Төгс Хүчит Нэгэнээр дамжуулан, Тэрээр чамайг ерөөх болно. Энэ нь дээд тэнгэрийн ерөөл, Доор гүний ерөөл, Хөх ба умайн ерөөл болно.
49:26 The blessings of your father have prevailed above the blessings of my conceivers unto the utmost bound of the everlasting hills: they shall be on the head of Joseph, and on the crown of the head of him that was separate from his brethren.
26 Чиний эцгийн ерөөл бол Миний өвөг дээдсийн ерөөлөөс ч илүү байж, Мөнх уулсын хязгааргүй шиг Тэр ерөөл нь Иосефын тэргүүн дээр, Ах дүүсийнхээ дундаас тодрон гарагчийн зулай дээр эргэж ирнэ.
49:27 Benjamin shall ravin as a wolf: in the morning he shall devour the prey, and at night he shall divide the spoil.
27 Бениамин нь олзоо урж тастагч чоно. Өглөөгүүр тэр барьснаа идэж, үдшээр олзоо хуваана гэв.
49:28 All these are the twelve tribes of Israel: and this is it that their father spoke unto them, and blessed them; every one according to his blessing he blessed them.
28 Эдгээр нь Израилийн арван хоёр овог байжээ. Энэ бол тэднийг ерөөхдөө эцгийнх нь хэлсэн үг юм. Тэрээр хүн тус бүрд тохирох ерөөлийг хайрлажээ.
49:29 And he charged them, and said unto them, I am to be gathered unto my people: bury me with my fathers in the cave that is in the field of Ephron the Hittite,
29 Тэрээр тэдэнд захиран хэлсэн нь -Би өвөг дээдэс уруугаа буцна. Намайг хитчүүдийн Ефроны тал дахь агуйд байгаа өвөг дээдэстэй маань хамт оршуулаарай.
49:30 In the cave that is in the field of Machpelah, which is before Mamre, in the land of Canaan, which Abraham bought with the field of Ephron the Hittite for a possession of a buryingplace.
30 Тэр агуй бол Канаан нутагт, Мамрегийн өмнө, Махпелагийн талбайд бий. Абрахам тэр агуйг талбайтай нь хамт оршуулгын газар болгохоор хитчүүдийн Ефроноос худалдаж авсан юм.
49:31 There they buried Abraham and Sarah his wife; there they buried Isaac and Rebekah his wife; and there I buried Leah.
31 Абрахам болон эхнэр Сара нь тэнд оршуулагдсан бөгөөд Исаак болон түүний эхнэр Ребека мөн тэнд оршуулагдсан билээ. Би бас Леагаа тэнд оршуулсан юм.
49:32 The purchase of the field and of the cave that is therein was from the children of Heth.
32 Тэр талбай ба тэндхийн агуйг хитчүүдийн хөвгүүдээс худалдаж авсан гэв.
49:33 And when Jacob had made an end of commanding his sons, he gathered up his feet into the bed, and yielded up the spirit, and was gathered unto his people.
33 Иаков хөвгүүддээ захиасаа хэлж дуусаад, хөлөө хумин орондоо хийж, эцсийнхээ амьсгааг аваад, өвөг дээдэс уруугаа оджээ.
50:1 And Joseph fell upon his father's face, and wept upon him, and kissed him.
1 Иосеф эцгийнхээ толгойн дээр бөхийн уйлж, үнсээд,
50:2 And Joseph commanded his servants the physicians to embalm his father: and the physicians embalmed Israel.
2 үйлчлэгч эмч нартаа эцгийнхээ биенд гүгэл хийлгэхээр тушаасанд эмч нар нь Израильд тэр ёсоор үйлдэв.
50:3 And forty days were fulfilled for him; for so are fulfilled the days of those which are embalmed: and the Egyptians mourned for him threescore and ten days.
3 Түүнийг бүтэн дөчин хоногийн турш хийв. Энэ нь гүглийг хийж дуусахад шаардагдах хугацаа юм. Египетчүүд түүний хойноос далан хоног гашууджээ.
50:4 And when the days of his mourning were past, Joseph spoke unto the house of Pharaoh, saying, If now I have found grace in your eyes, speak, I pray you, in the ears of Pharaoh, saying,
4 Гашуудлын хугацаа өнгөрмөгц Фараоны ордныхонд хандаж, Иосеф хэлсэн нь -Хэрэв би одоо та нарын таалалд нийцсэн бол та нар миний энэ үгийг Фараонд сонордуулж өгнө үү?
50:5 My father made me swear, saying, Lo, I die: in my grave which I have dug for me in the land of Canaan, there shall you bury me. Now therefore let me go up, I pray you, and bury my father, and I will come again.
5 Эцэг минь надаар тангараглуулж хэлэхдээ "Үхэх цаг минь боллоо. Канаан нутагт өөртөө ухаж бэлтгэсэн оршуулгын газарт минь намайг оршуулаарай!" гэсэн билээ. Тиймээс намайг явуулж, эцгээ оршуулахыг болгооно уу? Би тэгээд эргэж ирье гэв.
50:6 And Pharaoh said, Go up, and bury your father, according as he made you swear.
6 Фараон -Эцэгтээ тангарагласан ёсоор, чи яваад эцгээ оршуул гэв.
50:7 And Joseph went up to bury his father: and with him went up all the servants of Pharaoh, the elders of his house, and all the elders of the land of Egypt,
7 Иосефыг эцгээ оршуулахаар явахад Фараоны бүх түшмэл, түүний ордны ихэс дээдэс, Египетийн бүх ихэс дээдэс,
50:8 And all the house of Joseph, and his brethren, and his father's house: only their little ones, and their flocks, and their herds, they left in the land of Goshen.
8 мөн Иосефын бүх гэрийнхэн, түүний ах дүү нар, түүний эцгийн гэр бүлийнхэн түүнтэй хамт явжээ. Зөвхөн тэдний хүүхэд багачууд болон мал сүрэг нь Гошенд үлджээ.
50:9 And there went up with him both chariots and horsemen: and it was a very great company.
9 Цэргийнхний тэрэг, морьтон бас Иосефыг дагалджээ. Тэр хэсэг нь маш олон хүн байжээ.
50:10 And they came to the threshing floor of Atad, which is beyond Jordan, and there they mourned with a great and very sore lamentation: and he made a mourning for his father seven days.
10 Тэд Иордан голын нөгөө эрэг дээр, Атадын үтрэм дээр хүрч ирэнгүүтээ чангаар уйлалдан, гүнээр эмгэнэцгээв. Иосеф тэнд эцгийнхээ хойноос долоо хоногийн турш гашууджээ.
50:11 And when the inhabitants of the land, the Canaanites, saw the mourning in the floor of Atad, they said, This is a grievous mourning to the Egyptians: wherefore the name of it was called Abelmizraim, which is beyond Jordan.
11 Тэнд оршин суугч канаанчууд Атадын үтрэм дээр болсон гашуудлыг хараад -Египетчүүдийн маш том гашуудал болж байна хэмээн ярилцацгаав. Тийм учраас Иордан голын нөгөө эргийн тэр газрыг Абел-мизраим хэмээн нэрлэх болжээ.
50:12 And his sons did unto him according as he commanded them:
12 Иаковын хөвгүүд эцгийнхээ тушаасан ёсоор бүгдийг гүйцэлдүүлэв.
50:13 For his sons carried him into the land of Canaan, and buried him in the cave of the field of Machpelah, which Abraham bought with the field for a possession of a buryingplace of Ephron the Hittite, before Mamre.
13 Иаковын хөвгүүд эцгээ Канаан нутаг уруу авчраад, Мамрегийн өмнө орших Махпелагийн талбай дахь агуйд оршуулав. Тэр газрыг Абрахам хитчүүдийн Ефроноос талбайтай нь хамт худалдаж аваад, оршуулгын газар болгосон байв.
50:14 And Joseph returned into Egypt, he, and his brethren, and all that went up with him to bury his father, after he had buried his father.
14 Иосеф эцгээ оршуулаад, хамт явсан ах дүү нар болон эцгийг нь оршуулахад явсан бусад бүх хүмүүстэй хамт Египетдээ буцаж иржээ.
50:15 And when Joseph's brethren saw that their father was dead, they said, Joseph will possibly hate us, and will certainly requite us all the evil which we did unto him.
15 Иосефын ах дүү нар эцгийнхээ нас барсныг хараад -Хэрэв Иосеф бидний эсрэг өс санаж, өөрт нь бидний хийсэн бүх гэм хорыг бидэнд эргүүлж хийх гэвэл яах вэ? хэмээн ярилцацгаав.
50:16 And they sent a messenger unto Joseph, saying, Your father did command before he died, saying,
16 Тэгээд тэд Иосефт хэл дамжуулж -Эцэг чинь нас барахынхаа өмнө
50:17 So shall all of you say unto Joseph, Forgive, I pray you now, the trespass of your brethren, and their sin; for they did unto you evil: and now, we pray you, forgive the trespass of the servants of the God of your father. And Joseph wept when they spoke unto him.
17 "Ах нар чинь чамд гэм хорыг хийсэн боловч тэдний буруу нүглийг чи одоо уучлаарай гэж та нар Иосефт хэл" гэсэн учир та эцгийнхээ Бурханы зарц бидний гэм нүглийг одоо уучилна уу? гэж хэлсэнд тэдний үгийг сонсоод Иосеф уйлав.
50:18 And his brethren also went and fell down before his face; and they said, Behold, we be your servants.
18 Ах нар нь түүний өмнө очиж сөгдөн -Бид бол таны зарц нар гэсэнд
50:19 And Joseph said unto them, Fear not: for am I in the place of God?
19 Иосеф тэдэнд хандаж -Битгий айцгаа. Би яахин Бурханыг орлож болох билээ?
50:20 But as for you, all of you thought evil against me; but God meant it unto good, to bring to pass, as it is this day, to save much people alive.
20 Та нар намайг хорлох гэсэн боловч Бурхан өнөөдрийнх шиг үй олон хүний амийг аврахын төлөө түүнийг сайнаар эргүүлсэн юм.
50:21 Now therefore fear all of you not: I will nourish you, and your little ones. And he comforted them, and spoke kindly unto them.
21 Та нар одоо битгий айцгаа. Би та нарыг болон хүүхдүүдийг чинь тэтгэн тэжээе гэж хэлээд, тэднийг тайвшруулж, нинжин сэтгэлээр ярилцав.
50:22 And Joseph dwelt in Egypt, he, and his father's house: and Joseph lived an hundred and ten years.
22 Иосеф эцгийнхээ гэр бүлийнхэнтэй хамт Египетэд суугаад зуун арван жил наслан,
50:23 And Joseph saw Ephraim's children of the third generation: the children also of Machir the son of Manasseh were brought up upon Joseph's knees.
23 Ефраимын хөвгүүдийн гурван үеийг үзэж, бас Манассегийн хүү Махирын хөвгүүд ч Иосефын өвөр дээр өсжээ.
50:24 And Joseph said unto his brethren, I die: and God will surely visit you, and bring you out of this land unto the land which he swore to Abraham, to Isaac, and to Jacob.
24 Иосеф ах дүү нартаа хандаж -Би үхэвч Бурхан та нарт туслахаар хүрч очиж, та нарыг энэ газраас дагуулан гаргаад, Абрахам, Исаак, Иаковт тангарагласан тэр газарт аваачна гээд,
50:25 And Joseph took an oath of the children of Israel, saying, God will surely visit you, and all of you shall carry up my bones from behind.
25 Иосеф бас Израилийн хүүхдүүдээр тангараглуулаад, хэлсэн нь -Бурхан та нарт заавал туслахаар ирнэ. Тэгээд та нар миний ясыг эндээс авч яваарай гэв.
50:26 So Joseph died, being an hundred and ten years old: and they embalmed him, and he was put in a coffin in Egypt.
26 Тэгээд Иосефыг зуун арван насандаа үхсэнд тэд түүний биенд гүгэл хийгээд, Египетэд авсалжээ.
#@#